Yay press hakk.

[Y.Emre]

En baştan belirteyim, konu press yaptırmak yada yaptırmamak hakkında değil. Zaten yaptırmam da. Pratikte yapılması ayrı bir konu ben teknik olarak zararları nedir bu pressin bunu tartışalım istiyorum. Belki 2 senedir her press konusunda yaptırma şurası şöyle burası böyle diye söyledim. Hatta bazı arkadaşlarla zaman zaman ufak tartışmalara da girdik. Neyse.


Konuyu buraya açma sebebim genel/yol tutuş kısımlarının daha az kontrol edilip arka planda kalıyor olması. Gerekliyse taşınabilir sorun yok :)

O kadar derste falan gördük forging (ısıl işlemsiz) strain hardening vs. Hepte dedilerki forging hardening yapılan mal plastik deformasyon bölgesine girer ama yük kalkıncada orjinal elastik modulüsüne paralel şekilde geri döner. İşte elastik olduğu bölge artmış olur, tekrar plastik deforme olmadan önce daha çok yük taşır vs.


E presste bir çeşit hardening sayılabilir. Ha düz metali press altında eğip şekil vermişiz ha helezon şekli verilmiş metali press altında ezip şekil vermişiz/şeklini değiştirmişiz. Fark ne ? Press'i neden bu kadar üvey evlat görüyoruz :D :confused:


Levo ilede konuştuk az önce ikna edemedi :D :heyoo:

Hazır forumda da birçok mühendis yada mühendis adayı varken bir sorayım dedim. Ne düşünüyorsunuz ağalar ? :)

[Jeandan-R]

İyide bu plastik deformasyon değil ki. İkincisi amaç yük taşımak değil. Burda olay sadece malzemenin mukavemeti değil, bounce vs durumlarını ne yapacağız? Kaldı ki bu cismi eski haline getirmek için çektiğinde akma noktasının üzerinde kalıcak ve deformasyona uğrayacak. Apexinin yaptığı compression testi izlemeni öneririm.

[ghibli06]

sanırım mühendislik var, o zaman 'spring' incele derim, davranışlarını, enerjiyi nasıl emdiğini nasıl açığa çıkardığını...

[TigeR]

Üçüncü paragraf biraz bilimsel olmuş anlayamadım :D
Ama güzel bir konu olmuş bende takipteyim.

[Y.Emre]

Yayı tekrar açmaya çalışmaktan bahsetmiyorum. Açmaya kalktığımızda, ekstradan sıkıştırdığımızdan dolayı düşen, ultimate tensile strength'i geçmiş olmamız/çok yaklaşmamız işten bile değil. Direkt olarak kopabilir mal.

Yayın ekstra sıkıştırılmış olmasını, deforme olup yük altında değilken bile boyunun eski halinden kısa kalmasını ne ile açıklayacağız plastik deformasyon değil ise ? Başka birşeyse birçoğumuzun temel çıkış noktası hatalı demektir :D

Birkaç video izledim ama bahsettiğiniz videomu emin değilim, zahmet olmazsa ekleyebilirmisiniz ?

@ghibli06 araştırıyorum abi


Konuyu açma amacım, eminimki birçoğumuzun konuyu eksik biliyor olması (en azından ben :D ) Yeni birşeyler öğrenmek

@Tiger, bilimsel değilde tam Türkçe karşılıklarını bilmiyorum bazılarının Ingilizcelerini yazınca karışık oldu biraz :D
yaklaşık olarak

forging = dövme
hardening =sertleştirme (kelime çevrisi bu ama, konudaki anlamı karşılamıyor.) Pekleştirme, toklaştırma gibi bir anlamı var sanırım tam bilmiyorum.
Elastik deformasyon, yay gibi yük kalkınca eskisi gibi olmak
Plastik deformasyon, deforme olunca eski haline dönememesi demek.

[redtop]

Yay üretilirken düz bir çubuk şeklinden dikey halde bükülerek işlem görür.Oysa üretilmiş bir yayı preslemek dikey zorlama ile beraber yatay anlamdada strese sokmak demektir.Bunun Türkçesi: sen yayı tepeden basıyorsun yanlardanda zorluyorsun. Çünki o yay dikey gördüğü pres sonucu dairesel olarak genişleyemiyor ve malzemenin dayanımını , niteliğini alt-üst ediyorsun.

[Cliosportve]

düz bir metali ezebilirsin
ama yay açılı olarak dondugu için sen ona yukardan yuk uyguladıgın zaman
ezmekten cok esasında onu buruyorsun
nasılki eline bir tel alırsın onu koparmak için belli bir noktadan pespese burarsın ve belli bir sure sonra o noktadan yumusar ve kopar
hatta o noktaya okadar cok yuk binerki o burma esanasında ısınır bile

[İbrahim Erdem]

Hacı bence bu konuyu sana en iyi şekilde mukavemet uzmanı olan bir hoca anlatabilir. Bölümünden birisine boş zamanında git sor derim.

[Burak]

Bunu forumda teknik olarak en iyi şekilde Osman Bahadır abimiz cevaplar bence.

[levent]

face yazışmalarımızın bir kısmını ekliyorum hacım,

Levent Sevim
sen aynı şekilde eklemlere daha çok yük bindirmeye çalışcaksın presle

Yunus Emre Öcal
21:51
Yunus Emre Öcal
e sağlamlaştırıyorda aynı zamanda ?


Yunus Emre Öcal
21:51
Yunus Emre Öcal
forging

Levent Sevim
21:52
Levent Sevim
yayı komple eritip ET değerini düşürerek yeniden boyutlandırman gerekcek o zmn
bunu yapıyolar sanki sanayide preslerken

Yunus Emre Öcal
21:52
Yunus Emre Öcal
strain hardening yapmış olcam pressle, e elestik kısmı artacak malın bunda yanlış bişey göremiyorum

Levent Sevim
21:52
Levent Sevim
adam ısıtıp işkencede sıkıştırıyor

Yunus Emre Öcal
21:53
Yunus Emre Öcal
ısıtmadan diyorum la bide ısı sokarsak iyice b.ku çıkacak işin

Levent Sevim
21:53
Levent Sevim
ısıtmadan nası forging yapıcan
hammer forging diyosan
ona hammadde lazım
kalıba oturtmak gibi düşnümek lazım
sanayidekiler her noktaya aynı kuvvet etki ediyor mu sıkıştırırken acaba diye düşünmüyordur bence


Yay üretilirken düz bir çubuk şeklinden dikey halde bükülerek işlem görür.Oysa üretilmiş bir yayı preslemek dikey zorlama ile beraber yatay anlamdada strese sokmak demektir.Bunun Türkçesi: sen yayı tepeden basıyorsun yanlardanda zorluyorsun. Çünki o yay dikey gördüğü pres sonucu dairesel olarak genişleyemiyor ve malzemenin dayanımını , niteliğini alt-üst ediyorsun.

Yukarda demek istediklerim şu paragraf içerisinde açıklanmış işte, benden öğretmen türevi bir şey olmaz yine tekrarlıyorum :D

[Y.Emre]

Yay üretilirken düz bir çubuk şeklinden dikey halde bükülerek işlem görür.Oysa üretilmiş bir yayı preslemek dikey zorlama ile beraber yatay anlamdada strese sokmak demektir.Bunun Türkçesi: sen yayı tepeden basıyorsun yanlardanda zorluyorsun. Çünki o yay dikey gördüğü pres sonucu dairesel olarak genişleyemiyor ve malzemenin dayanımını , niteliğini alt-üst ediyorsun.

Yatay anlamdaki stresten/poission ratiodan bahsediyorsanız kafama yatmadı. O derecede büyük etki oluşturmaz diye düşünüyorum. Tamam etkisi illaki var ama o kadar fazla mı gerçekten ? Başka birşeyse anlamadım :)

Yani bunun hep söylediğimiz gibi; yayı pressletme yaparsan hertürlü riske hazır ol! durumunda olduğunu sanmıyorum.


düz bir metali ezebilirsin
ama yay açılı olarak dondugu için sen ona yukardan yuk uyguladıgın zaman
ezmekten cok esasında onu buruyorsun
nasılki eline bir tel alırsın onu koparmak için belli bir noktadan pespese burarsın ve belli bir sure sonra o noktadan yumusar ve kopar
hatta o noktaya okadar cok yuk binerki o burma esanasında ısınır bile




Hacı bence bu konuyu sana en iyi şekilde mukavemet uzmanı olan bir hoca anlatabilir. Bölümünden birisine boş zamanında git sor derim.

Hacı asistana sordum, konuştum biraz olmayacak işleri falanda sorunca ufaktan kitlendi adam. Ders saati geldi yarım kaldı. Prof.ta başından attı :D



Zaten aklımı karıştıranda başka bir hocanın alakasız bir derste verdiği örnek oldu. Yay sabiti olan "k" ile mukavemetteki 'd=(F*L)/(A*E)' formülününden gelen k=(A*E)/L yi eşitlemesi oldu. Ki yanlış değil.
d=x=deformasyon miktarı

Bildiğimiz en basit yay formülü; F= k*x
F= (d*A*E)/L mukavemet
d=x
F= x*A*E/L
k=(A*E)/L

U=0.5*F*x*x

Gerçi burda A yı ve L yi ne kullanacagımı bulamadım. Birde ben de press güvenli falan demiyorum güvensizliğinin tekniğini merak ediyorum hala :D

[Draniela]

Peki bu İstanbul'da pres olayının tam olarak nasıl yapıldığını biri söyleyebilir mi ? Ona göre yorum yapmak isterim. Soğuk pres vs. diyorlar benim bildiğim hepsi ısıtarak yapılıyor.

[ghibli06]

yay yapılırken, herhangi bir kuvvete maruz kalmaz, üretimden önce hesaplama yapılır, yayın çapı, yüksekliği ve sarım sayısı bulunur, aracın ağırlığı, aracın yüksekliği, amortisörle beraber çalışma mesafesi vs... sonrasında 'çekerek' yay sarılır yani herhangi bir kuvvete maruz kalmaz... siz pişmiş aşa su katarız bir şey olmaz diyorsunuz, yayı sıkıştırdığınızda oluşan enerjiyi ne yapıyorsunuz? yay ya eski halini alarak bu enerjiyi boşaltır ya da 'şekil değiştirerek'... bunun başka yolu var mı gençler Allah aşkına? deforme olmuş yayın da, artık o hesaplanmış enerjiyi soğurma işini ne kadar yapabileceğini düşünüyorsunuz?

[onurgoyunc]

Tensile test yapılmış bir metalin strength-strain grafiğine bakmak yeterli olur herhalde.

Yazdığın formüldeki A da allongement olmalı. L de elastisicty değerleri değil mi?

[mimarsertac]

Ben yaya press yaptırdım yeminle eskisinden iyi yol tutuyordan öteye bir tartışma görmek çok güzel. Takipteyim.

[Y.Emre]

yay yapılırken, herhangi bir kuvvete maruz kalmaz, üretimden önce hesaplama yapılır, yayın çapı, yüksekliği ve sarım sayısı bulunur, aracın ağırlığı, aracın yüksekliği, amortisörle beraber çalışma mesafesi vs... sonrasında 'çekerek' yay sarılır yani herhangi bir kuvvete maruz kalmaz... siz pişmiş aşa su katarız bir şey olmaz diyorsunuz, yayı sıkıştırdığınızda oluşan enerjiyi ne yapıyorsunuz? yay ya eski halini alarak bu enerjiyi boşaltır ya da 'şekil değiştirerek'... bunun başka yolu var mı gençler Allah aşkına? deforme olmuş yayın da, artık o hesaplanmış enerjiyi soğurma işini ne kadar yapabileceğini düşünüyorsunuz?


İşte konuyu tam da bu sebepten açtım abi. Yayı plastik olarak deforme ettiğimizde yayda üzerinde kalıcı olarak kalan enerji yayın toplam kapasitesine göre oldukça düşük kalıyor.
Net şekilde hesaplayamadım ama sonucun o şekilde çıkacağını tahmin ediyorum. Tabi 10 cm presslettim ben yaa falan şeklinde değilde 3 4cmler için söylüyorum bunu. Bu arada gerçekte düzgün şekilde deforme edemiyoruz, illaki en alt ve en üstlerde stres yoğunluğu fazla oluyor ama düzgün yapabildik sayıyorum.

http://www.aksteel.com/pdf/markets_products/stainless/austenitic/301_data_sheet.pdf

Yay yapımında kullanılan 301 çeliğinin değerleri abi. Malın yieldi neredeyse 1 GPa, Tensile'ı 1.2 GPa kadar. Presste bir defa 1 GPa'yı geçtikten sonra gündelik kullanımda tekrar o 1 GPa'ya ulaşmak imkansız neredeyse. Arabayı kullanırken saçma sapan işler yapmak gerek onun için.. Dün leventle konuşurken de söylemiştim yüksek bir 'impact' yükünü kaldırabilirmi onu bilemiyorum işte.



Tensile test yapılmış bir metalin strength-strain grafiğine bakmak yeterli olur herhalde.

Yazdığın formüldeki A da allongement olmalı. L de elastisicty değerleri değil mi?


Grafikle ilgili kısmı alıntının üstünde yazdım zaten. A area L uzunluk, E elastikiyet modülü.

[hamdika]

arkadaşlar merhaba,
forumda yeniyim. konular arasında gezinirken bu konu hem "mühendislik" içerdiği için hem de hali hazırda presli yay kullandığım için ilgimi çekti
mezun olalı 6 seneyi geçtiği ve mühendislik yapmadığım için formüllere dayanarak maalesef konuşamayacağım ama öğrendiklerimden aklımda kalan ile şunları söyleyebilirim.
malzeme kesiti ve toplam boyu değişmez. dikine uygulanan soğuk pres neticesinde plastik deformasyon olur ve yayın dalga boyu kısalacağından yay standart haline göre daha sert olur. ayrıca taşıyacağı yük miktarı da artacaktır. (bu kavram biraz kafa karıştırabilir, doğrudur)
buna ek olarak yay araç üzerinde amortisör ile birlikte çalışacağından ve aracı asıl ayakta tutan yay olduğundan amortisör standart çalışma yüksekliğinden daha kısa bir mesafede çalışacağından bound-rebound tepkileri sertleşecektir. özellikle yağlı amortisörlerde bu daha çok hissedilir.
Ben Golf 6 TDI araç sahibiyim. Ön açık boydan -4cm, arka açık boydan -3cm presli. Araç üzerinde bu biraz daha artıyor fakat ölçmüş değilim. Kullanıcı olarak yorumlarımı sorarsanız onları da şu şekilde sıralayabilirim:
- çok agresif kullanan biri değilim, ve yol tutuşunda herhangi bir gerileme yok, ilerleme varsa da çok hissedilir değil.
- stok hale göre çok az da olsa sert, fakat piyasada satılan spor helezonlardan (eibach, h&r, vs) çok daha yumuşak tepkiler veriyor
- zıplama/yaylanma mesafesi stok hale göre daha düşük

[Draniela]

arkadaşlar merhaba,
forumda yeniyim. konular arasında gezinirken bu konu hem "mühendislik" içerdiği için hem de hali hazırda presli yay kullandığım için ilgimi çekti
mezun olalı 6 seneyi geçtiği ve mühendislik yapmadığım için formüllere dayanarak maalesef konuşamayacağım ama öğrendiklerimden aklımda kalan ile şunları söyleyebilirim.
malzeme kesiti ve toplam boyu değişmez. dikine uygulanan soğuk pres neticesinde plastik deformasyon olur ve yayın dalga boyu kısalacağından yay standart haline göre daha sert olur. ayrıca taşıyacağı yük miktarı da artacaktır. (bu kavram biraz kafa karıştırabilir, doğrudur)
buna ek olarak yay araç üzerinde amortisör ile birlikte çalışacağından ve aracı asıl ayakta tutan yay olduğundan amortisör standart çalışma yüksekliğinden daha kısa bir mesafede çalışacağından bound-rebound tepkileri sertleşecektir. özellikle yağlı amortisörlerde bu daha çok hissedilir.
Ben Golf 6 TDI araç sahibiyim. Ön açık boydan -4cm, arka açık boydan -3cm presli. Araç üzerinde bu biraz daha artıyor fakat ölçmüş değilim. Kullanıcı olarak yorumlarımı sorarsanız onları da şu şekilde sıralayabilirim:
- çok agresif kullanan biri değilim, ve yol tutuşunda herhangi bir gerileme yok, ilerleme varsa da çok hissedilir değil.
- stok hale göre çok az da olsa sert, fakat piyasada satılan spor helezonlardan (eibach, h&r, vs) çok daha yumuşak tepkiler veriyor
- zıplama/yaylanma mesafesi stok hale göre daha düşük

Soğuk pres soğuk pres diye herkesin ağzında dönen olay aslında ısıl işlem uygulanarak olan bir durum değil mi ?

[Draniela]

Isıl işlemi hiç hesaba katmıyorum tamamen yapısını bozar fakat soğuk pres yapıldığını var sayarak yola çıkarsak bunun mukavemetiyle epey oynanmış olur. Ve belki pres yapılan nokta son noktalara kadar gelmiştir yolda giderken o tolerans aşılır ve büyük bir kazaya sebep olabilir ' diye düşünüyorum.

[dj_batukaan]

Soğuk pres soğuk pres diye herkesin ağzında dönen olay aslında ısıl işlem uygulanarak olan bir durum değil mi ?

Soguk Preste ısı kullanılmıyor. adından da anlaşılacağı üzere; yay Pres makinesine konularak üzerine aşırı basınç uygulanıp esneme mesafesi kısaltılıyor. dolayısı ilede sertleşiyor..

[Draniela]

Soguk Preste ısı kullanılmıyor. adından da anlaşılacağı üzere; yay Pres makinesine konularak üzerine aşırı basınç uygulanıp esneme mesafesi kısaltılıyor. dolayısı ilede sertleşiyor..

daha önceden birinden duymuştum yahu soğuk pres falan yalan hepsi ısıtarak yapıyor diye ondan sordum bunu :)

bu olay için yorumumu az önce yaptım. sınırı aşılırsa büyük problemler doğurur :D

[cabriolet]

Ben pres yapilirken video cekmistim daha once isitma islemi olmuyo direk pres arasinda yay baklalari ic ice gecinceye kadar eziyolar yayi eski telefonumdaydi video aksam eve gecince bakarim bulursam yuklerim buraya :)

[Berkan]

nam ın üst katındaki zımbırtıydı galiba soğuk press yapan yayın içine oturdugu bir düzenek tepen bastırma hatta bırakıp vurma seklinde olması lazım

[dj_batukaan]

daha önceden birinden duymuştum yahu soğuk pres falan yalan hepsi ısıtarak yapıyor diye ondan sordum bunu :)

bu olay için yorumumu az önce yaptım. sınırı aşılırsa büyük problemler doğurur :D

evet uzun süre önce yayı bir mekanizmayla ( hatta araç üstünde yapanları da gördüm ) sıkıştırarak ısıtma işlemi yapılıyordu ve yay sertleştirilerek araç basılıyordu ama bu ciddi sorunlar doğurabilen bir işlem

Soğuk pres ise yayın uzunluğu ve yapısına göre 6 - 7 cm kadar yapılan bir işlem berkan'ında dediği gibi yay mekanizmanın içine konularak ciddi bir kuvvet uygulanıyor ve yay preslenmiş oluyor. zaten bu işlem yapılırken bakarsanız bazı yaylarda çeliğinin bükümlerden iz yaptığını da görürsün

[Y.Emre]

Isıl işlemi hiç hesaba katmıyorum tamamen yapısını bozar fakat soğuk pres yapıldığını var sayarak yola çıkarsak bunun mukavemetiyle epey oynanmış olur. Ve belki pres yapılan nokta son noktalara kadar gelmiştir yolda giderken o tolerans aşılır ve büyük bir kazaya sebep olabilir ' diye düşünüyorum.



Aslında yay yay olmasa da solid bi malzeme olsa neredeyse hiç önemi yok o uygulanan ekstradan kuvvetin. Çünkü;

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Stress_Strain_Ductile_Material.png/800px-Stress_Strain_Ductile_Material.png

Herhangi bir çeliğin stress/strain grafiği bu şekilde. Strain birim deformasyon demek.

Yayların normal çalışma aralığı yield strength'in takriben 1/3ü 1/2si. Normal günlük kullanımda Grafikteki Yield noktasına bile ulaşamıyoruz. Yield'i preste vs birşekilde geçersek ne kadar geçtiğimize bağlı olarak kalıcı deformasyon oluşturuyoruz malzemede. Yield'i geçen yükü uygulayıp kaldırırsakta grafik şu şekilde işliyor;

http://www.cyberphysics.co.uk/graphics/graphs/stress_strain2.gif


Mesela A noktasına kadar yükledik ve deforme ettik, yükü kaldırınca (spring back effecti saymazsak) grafik B noktasına iniyor geri. Tekrar yükleme yaptığımızda da artık B yolunu izliyor. Günlük kullanımda Yield noktasına ulaşamazken, Yield'in daha üzerindeki A noktasına ulaşmamız pek mümkün görünmüyor.


Önceki mesajda verdiğim kaynakla, bu yay çeliğinin 'tensile strength'i 1.2GPa=12 000 bar..


Yayı nasıl bir mekanizmayla sıkıştırdığımıza da bağlı olmakla beraber, yayın en üst ve en altında oluşacak stres yoğunluğu nu ve +1 senedeki kullanımda fatik vs yaşanma ihtimali beni korkutan?

[gemsazr9]

Arabam kazadan dolayı bir tarafı 1, 5 cm alçaktı .diğer traftaki yayı arabayı dengelemek için namda 1,5 cm soğuk presle bastırdım .araba eşitlendi ama korkuyorum hakimiyet kaybetme vs olurmu diye

[hamdika]

Soğuk pres soğuk pres diye herkesin ağzında dönen olay aslında ısıl işlem uygulanarak olan bir durum değil mi ?
hayır tabiiki, hiç bir ısıl işlem uygulanmıyor. yay aracın üzerinden söküldüğü gibi prese konuyor ve bir kaç defa tam basma suretiyle presleniyor. (presleme yöntemi yapandan yapana değişiyor olabilir) prese konmadan önce ve preslendikten sonra ölçülerek boyu hesaplanıyor.

[adilhcl]

arabamı yaklasık bır ay once soguk pres ıle yanı hıc bır ısı kaynagına maruz kalmadan preslettım on 5.5 arka 3.5 cm
şu an daha önce yaptırmadıgım gunlere lanet edıyorum :) yol tutus resmen go cart hıssı verıyor hemde 195/65/15 ile ki buna rağmen yaza 205/50/17 ye gecıs yapacagım tamam konfor azda olsa gıttı ama gel gelelım bu pıyasa ıcınde nerdeyse bı cogumuzun arabası yaylı coıl li veya presli ve biz bunu seviyoruz ( bi çoğumuz )
yay bulamadım aracıma bulsaydım TR sınırları içinde alırdım ama dışardan almaya kalksam cıddı paralar ve zaman + gelip gelmeme durumuna karşılık olarak yaptırdım ve memnunum .

[Hakan Burak]

Benim bildiğim ısıl işlem, gerilim olan bölgeleri ısı yardımı ile normal hale getirmek için kullanılmıyor mu?

Sıkışan molekülleri tekrardan eski hale, yani gerilimsiz hale getirmeye yaramıyor mu?

O zaman belli bir ısıda (720 derece gibi) yay'a yapılan pressleme işlemi sakıncalı olmaz diye düşünüyorum. Yanlış mıyım?

[Y.Emre]

Hayır kimyasal yapıyla oynamış olursun o durumda ki tamamen farklı bir olay.


Konuya bir up çekelim :)

[ygtkrmdnz]

1-2 cm isitsak problem yaratir mi yaylara 10 cm dalmak ile 2 cm dusurmenin farkini soruyorum

[Y.Emre]

Konu gitmesinden korktuğum yerlere doğru koşarak gidiyor. Haydi hayırlısı.

[alihan_27]

Yay burulmaya maruz kalıyor. Nasıl ve ne yönde kuvvet uygulandığını bilmeden veya gözardı edilerek bir sürü şey yazılmış.

İç yapı kusurundan dolayı, yayın en dış çeperinde çentiklenme(mikro veya nano boyutta çatlaklardan kaynaklanan) meydana geldiği anda iş bitmiştir, ki plastik şekil değiştirme yaptıysa büyük ihtimal oluşur zaten. İşin kötü yanı gözle tespit etmek mümkün değil. Kim pressten birşey olmaz diyorsa yalan söyler.

[hamdika]

Yay burulmaya maruz kalıyor. Nasıl ve ne yönde kuvvet uygulandığını bilmeden veya gözardı edilerek bir sürü şey yazılmış.

İç yapı kusurundan dolayı, yayın en dış çeperinde çentiklenme(mikro veya nano boyutta çatlaklardan kaynaklanan) meydana geldiği anda iş bitmiştir, ki plastik şekil değiştirme yaptıysa büyük ihtimal oluşur zaten. İşin kötü yanı gözle tespit etmek mümkün değil. Kim pressten birşey olmaz diyorsa yalan söyler.

yay kendi çapında bir kafes içerisinde prese maruz kalmıyor ki; tepeden pres yaptıkça yayın (kesitinin değil) çapı da artıyor. yay dışa doğru genişliyor. ayrıca dediğiniz çentiklenmeyi ölçebilmek için yayın yapısını, içerisinde barındırdığı malzemeleri ve oranlarını bilmek gerekir.
kaldı ki kendi araçlarımız için olmasa bile piyasada bir çok araç gereğinden fazla yükleniyor, bu yük ile gereğinden fazla hıza çıkabiliyor. bu durumda, yollarımız da *****, en ufak bir yaylanmada araç üzerindeki yaylar da neredeyse pres kadar kuvvet uyguluyor. bu durumda normal kullanılan araçlarda da bu durumun meydana gelmesi kaçınılamaz.
zaten farkederseniz uzun yıllar kullanılan araçlarda stok hallerine göre çökme gözle görülür. bu da bir nevi pres örneği aslında...

[alihan_27]

1yay kendi çapında bir kafes içerisinde prese maruz kalmıyor ki; tepeden pres yaptıkça yayın (kesitinin değil) çapı da artıyor. yay dışa doğru genişliyor. 2ayrıca dediğiniz çentiklenmeyi ölçebilmek için yayın yapısını, içerisinde barındırdığı malzemeleri ve oranlarını bilmek gerekir.
3kaldı ki kendi araçlarımız için olmasa bile piyasada bir çok araç gereğinden fazla yükleniyor, bu yük ile gereğinden fazla hıza çıkabiliyor. bu durumda, yollarımız da *****, en ufak bir yaylanmada araç üzerindeki yaylar da neredeyse pres kadar kuvvet uyguluyor. bu durumda normal kullanılan araçlarda da bu durumun meydana gelmesi kaçınılamaz.
4zaten farkederseniz uzun yıllar kullanılan araçlarda stok hallerine göre çökme gözle görülür. bu da bir nevi pres örneği aslında...

1-Yayın dışa doğru genişlemesi tamamen yukardan uygulanan yükün homojen olarak dağılmamasıyla alakalı. En baştaki ve en sondaki yay diliminin şekline bakarsan neden çap artışı olduğunu anlayabilirsin.

2-Çentiklenmeyi ölçemezsin. Oluştuğu anda cisim o noktadan çok ani bir şekilde kopar. Sadece çentiklenme oluşabilecek yük miktarını tahmin edebilirsin malzeme cinsine göre. Ama yay malzemesinde yük tekrarlı olduğundan ve sabit büyüklükte olmadığından histerisiz denen hadise düzgün gelişmez. Hatta dahası lineer elastik şekil değişimi yapamayacağıda aşikardır. Bu yüzden yapılan tahminde, tahminden öteye gitmez.

3-Bu konuda haklılığın olabilir, millet ''dobloya, partnere bilmem kaç ton malzeme attım hala banamısın demedi'' diyor. Bu durumlarda press gibi olmasada benzer yüklenme altında kalıyor olabilir. Hesaplamak lazım ama bizim milletin yaptığı kullanım sınırları dışında zaten. Unutmadan aşırı yük yükleyip yayla alakalı problem yaşayanlarda var,olmuyor değil.

4-Aynı şey değil. Zaman faktörü çok şeyi değiştirir. Birinde yorulmadan kaynaklı, iç yapıda kristal fazların birbirleri arasında kayması-oturması ağır basarken(artık gerilim bu yüzden çok azdır); diğerinde çok kısa bir zamanda uygulanan kuvvetten kaynaklı yayın kesitinin çok küçük bir kısmında(en dış çeperinde) meydana gelen akma davranışından dolayı, akma olmayan kesitler arasında bir nevi temperleme etkisi oluşturacağından(iç çeper-dış çeper arası burulma kaynaklı şekil değiştirme farkı) çatlak büyümesi ve sayısının artması ihtimali çok daha fazla olur.

[noelbaba]

2007-2008 yillarinda bu foruma oldukca yogun girerdim. Hala ozamanlardan kalan uyeleri goruyorum burada. Cok sey degismis gordugum kadariyla. Eski uyelerde bilirler eskiden birakin yayi isitmak preslemek gibi enteresan isleri sorusu bile gecmezdi. Sorana cevap bile verilmezdi.

Arkadaslar bu is icin fizik kanunlarini sorgulamaya gerek yok. Her is gibi bu isinde bir usulu vardir. Herseyden once can tasiyoruz . Altinizdaki ne marka olursa olsun yeri geldigi zaman en saglami bile ne hale geliyor iyi biliyoruz. Belki cogunuza ters gelecek bu diyecegim ama yillardir bir gercek var ki para varsa bu is keyifli olur birakalim yaylari yakip kesmeyi. Maliniz onemli degil caniniza birsey olmasin.

[fsunnetci]

3 cm 'i geçmemek kaydı ile yay presletme çokta tehlike durumu arz etmez kullananlar çok,kimseyede şu ana kadar kaza bela başına gelmedi ama kalkıpta oem yayları 5-6 cm pressle basarsanız o zmn riski kabul etmiş olursunuz benim düşüncem bu şekilde...

[fthdrn]

2007-2008 yillarinda bu foruma oldukca yogun girerdim. Hala ozamanlardan kalan uyeleri goruyorum burada. Cok sey degismis gordugum kadariyla. Eski uyelerde bilirler eskiden birakin yayi isitmak preslemek gibi enteresan isleri sorusu bile gecmezdi. Sorana cevap bile verilmezdi.

Arkadaslar bu is icin fizik kanunlarini sorgulamaya gerek yok. Her is gibi bu isinde bir usulu vardir. Herseyden once can tasiyoruz . Altinizdaki ne marka olursa olsun yeri geldigi zaman en saglami bile ne hale geliyor iyi biliyoruz. Belki cogunuza ters gelecek bu diyecegim ama yillardir bir gercek var ki para varsa bu is keyifli olur birakalim yaylari yakip kesmeyi. Maliniz onemli degil caniniza birsey olmasin.

Aslında konunun amacı belirtilen madde hakkında tartışmak-fikir alış verişiydi.

[Y.Emre]

2007-2008 yillarinda bu foruma oldukca yogun girerdim. Hala ozamanlardan kalan uyeleri goruyorum burada. Cok sey degismis gordugum kadariyla. Eski uyelerde bilirler eskiden birakin yayi isitmak preslemek gibi enteresan isleri sorusu bile gecmezdi. Sorana cevap bile verilmezdi.

Arkadaslar bu is icin fizik kanunlarini sorgulamaya gerek yok. Her is gibi bu isinde bir usulu vardir. Herseyden once can tasiyoruz . Altinizdaki ne marka olursa olsun yeri geldigi zaman en saglami bile ne hale geliyor iyi biliyoruz. Belki cogunuza ters gelecek bu diyecegim ama yillardir bir gercek var ki para varsa bu is keyifli olur birakalim yaylari yakip kesmeyi. Maliniz onemli degil caniniza birsey olmasin.


Konuyu açan olarak mesajı üzerime alınıyorum. Forumdan oldukça uzun zamandır uzakta olduğunuz belli. Eğer takip ediyor olsaydınız, bu konuların en çok açıldığı dönemlerde yapmayın etmeyin diye en çok yazanlardan birisi bendim. Hatta savunanlar ile oldukça uzun tartışmalara da girdim ararsanız bulursunuz. Eski kullanıcı adım 'empo' idi mesajlarda o şekilde çıkabilir.

Forumu takip etmediğiniz gibi, koyunuda okumayıp konu başlığına göre yorumda bulunmuşsunuz ne yazık ki. Herneyse..


@Alihan_27 Hocam eline sağlık. Kasıtlı olarak abartılı yazdım ki biraz tepki çekeyim. Hiç bilip duymadığımız şeyler dökülsün ortaya, ama olmadı. Press hakkında emin olamadığım noktayı da açıklamışsın eğer yanlış anlamadıysam. Bir türlü emin olamıyordum yayın üst ve alt bölgelerinde kırılmaya gidecek kılcal çatlaklardan. Kısa vadede oluşmaz şeklinde bekliyordum.

Gerçi az miktardaki plastik deformasyonlarda (2-3cmlik) bu çatlakların hemen oluşmadığı da ortada. Şimdilik pressli yaylarla sorun yaşamadan gezebiliyor insanlar. Sorun (-ki konuyu açma sebeplerimden arasında en önde gelenlerden) bu yaylarda ne zaman fatigue/yorulma meydana geleceği. Bunu bilmek imkansız olsa gerek.

Birde hala eksenel yük uygulanmış yayın orta bölümlerinde de çap genişlemesine dayalı büyük bir sorun olacağı kafama yatmıyor. Şöyle ki hangi malzemeye kuvvet uygularsanız uygulayın, kuvvetin uygulanmadığı eksenlerde kuvvetin etkisine ters şekilde bir boyut değiştirmesi oluşacaktır. Ki bu toplama göre çok küçük kaldığından zararsız/etkisiz diye biliyorum yay da neden etkili olsun ? Aklıma yatmıyor bu.


Gerçi konu sayesinde 'press' işleminin uygulanışını da yanlış bildiğimi farkettim. Ben daha sakin bir davranış bekliyordum presslerken :)

Zahmet olmazsa, şu anlamadım dediğim kısmı anlatabilirsen çok makbule geçecek abi. Gerçi bi bölgede zayıflık olduktan sonra orada hiç zayıflama olmasa bile önemi yok giden gitmişte, olsun :)

@Hamdika abi 4. madde de yazdığın direkt olarak zamana oluşuyor hatta 'creep' diye geçen hadise olarak biliyorum. O pressten farklı.

[noelbaba]

Konuyu açan olarak mesajı üzerime alınıyorum. Forumdan oldukça uzun zamandır uzakta olduğunuz belli. Eğer takip ediyor olsaydınız, bu konuların en çok açıldığı dönemlerde yapmayın etmeyin diye en çok yazanlardan birisi bendim. Hatta savunanlar ile oldukça uzun tartışmalara da girdim ararsanız bulursunuz. Eski kullanıcı adım 'empo' idi mesajlarda o şekilde çıkabilir.

Forumu takip etmediğiniz gibi, koyunuda okumayıp konu başlığına göre yorumda bulunmuşsunuz ne yazık ki. Herneyse..


@Alihan_27 Hocam eline sağlık. Kasıtlı olarak abartılı yazdım ki biraz tepki çekeyim. Hiç bilip duymadığımız şeyler dökülsün ortaya, ama olmadı. Press hakkında emin olamadığım noktayı da açıklamışsın eğer yanlış anlamadıysam. Bir türlü emin olamıyordum yayın üst ve alt bölgelerinde kırılmaya gidecek kılcal çatlaklardan. Kısa vadede oluşmaz şeklinde bekliyordum.

Gerçi az miktardaki plastik deformasyonlarda (2-3cmlik) bu çatlakların hemen oluşmadığı da ortada. Şimdilik pressli yaylarla sorun yaşamadan gezebiliyor insanlar. Sorun (-ki konuyu açma sebeplerimden arasında en önde gelenlerden) bu yaylarda ne zaman fatigue/yorulma meydana geleceği. Bunu bilmek imkansız olsa gerek.

Birde hala eksenel yük uygulanmış yayın orta bölümlerinde de çap genişlemesine dayalı büyük bir sorun olacağı kafama yatmıyor. Şöyle ki hangi malzemeye kuvvet uygularsanız uygulayın, kuvvetin uygulanmadığı eksenlerde kuvvetin etkisine ters şekilde bir boyut değiştirmesi oluşacaktır. Ki bu toplama göre çok küçük kaldığından zararsız/etkisiz diye biliyorum yay da neden etkili olsun ? Aklıma yatmıyor bu.


Gerçi konu sayesinde 'press' işleminin uygulanışını da yanlış bildiğimi farkettim. Ben daha sakin bir davranış bekliyordum presslerken :)

Zahmet olmazsa, şu anlamadım dediğim kısmı anlatabilirsen çok makbule geçecek abi. Gerçi bi bölgede zayıflık olduktan sonra orada hiç zayıflama olmasa bile önemi yok giden gitmişte, olsun :)

@Hamdika abi 4. madde de yazdığın direkt olarak zamana oluşuyor hatta 'creep' diye geçen hadise olarak biliyorum. O pressten farklı.

Evet konu basligina gore yazdim mesaji. Basliga bakinca icerige bakmaya pek gerek kalmiyor. Bu arada mesajim size degil hatta konuyu baslatanin sizin oldugunuzu bu mesajinizla anladim. Benim mesajim bu islemi savunanlara kisa ve net . Sizde savunuy

[noelbaba]

Yukaridaki mesajimda bir hata olmus kusura bakmayin. Dedigim gibi sizde savunuyorsaniz bu bahsi gecen islemi bilemem ki sinirlendiginize gore sizde karsisiniz : ) Ama sunuda belirtmek isterim neye istinaden forumu takip etmedigin belli dediniz anlayamadim. Cunku bu bahsi gecen mantik disi uygulamaya karsi fikirli olmak icin az cok bu islerden anlamak yeterli sanirim. Amac kavga degil dostum yanlis anlama sakin can sizin mal sizin beni ilgilendirmez sadece yorumumu paylasmak istedim.

[alihan_27]

@Alihan_27 Hocam eline sağlık. Kasıtlı olarak abartılı yazdım ki biraz tepki çekeyim. Hiç bilip duymadığımız şeyler dökülsün ortaya, ama olmadı. Press hakkında emin olamadığım noktayı da açıklamışsın eğer yanlış anlamadıysam. Bir türlü emin olamıyordum yayın üst ve alt bölgelerinde kırılmaya gidecek kılcal çatlaklardan. Kısa vadede oluşmaz şeklinde bekliyordum.

Gerçi az miktardaki plastik deformasyonlarda (2-3cmlik) bu çatlakların hemen oluşmadığı da ortada. Şimdilik pressli yaylarla sorun yaşamadan gezebiliyor insanlar. Sorun (-ki konuyu açma sebeplerimden arasında en önde gelenlerden) bu yaylarda ne zaman fatigue/yorulma meydana geleceği. Bunu bilmek imkansız olsa gerek.

Birde hala eksenel yük uygulanmış yayın orta bölümlerinde de çap genişlemesine dayalı büyük bir sorun olacağı kafama yatmıyor. Şöyle ki hangi malzemeye kuvvet uygularsanız uygulayın, kuvvetin uygulanmadığı eksenlerde kuvvetin etkisine ters şekilde bir boyut değiştirmesi oluşacaktır. Ki bu toplama göre çok küçük kaldığından zararsız/etkisiz diye biliyorum yay da neden etkili olsun ? Aklıma yatmıyor bu.


Gerçi konu sayesinde 'press' işleminin uygulanışını da yanlış bildiğimi farkettim. Ben daha sakin bir davranış bekliyordum presslerken :)

Zahmet olmazsa, şu anlamadım dediğim kısmı anlatabilirsen çok makbule geçecek abi. Gerçi bi bölgede zayıflık olduktan sonra orada hiç zayıflama olmasa bile önemi yok giden gitmişte, olsun :)


@Y.Emre anlamadığın noktayı biraz detaylandırabilirsen iyi olur.
Şöyle devam edeyim. Verdiğin grafikte elastik sınır içerisindeki gerilme-şekil değiştirme eğrisi tam olarak öyle değil(kafa karıştırmaması için basitleştirilmiş çizimdir). Histerisizden dolayı elastik eğri dalgalı bir şekil çizer. Yay çeliği için elastik sınır içerisindeki histerisiz sorun teşkil etmez. Fakat plastik şekil değişimi sonrasındaki eğride, histerisizden kaynaklı dalga biçimi bozuktur dahası biçimsizdir :). İşte bu biçimsiz eğri her yükleme tekrarı sonrası, kristal yapılar arası(mikro boyutlarda) aşırı noktasal gerilimlere neden olur ve bir süre sonra çatlak baş gösterir. Vakit olursa ayrıntılı şekil çizip derdimi daha iyi anlatmaya çalışacağım.

Bu konuda bişey olur olmazı tartışmıyoruz. Konu sahibi teknik yönden yayda neler olabiliri tartışmak istiyor. Yoksa pres sonrası belki araç hurdaya gidene dek birşey olmayabilir, ama bu olmayacağı anlamına gelmez, malzemede şöyle şöyle sıkıntılar görülür, ilgili malzemenin doğasına aykırı diyorum.

[hamdika]

ben yorulmayı göz ardı etmişim haklısınız
bu konu üzerinde saatlerce, günlerce tartışılacak ve net bir hesaba neredeyse varılamayacak bir konu. çünkü hangi yaya hangi yükler uygulanıyor ve kullanım esnasında ne tip yüklere ne sıklıkta maruz kalıyor vs. bir çok bilinmeyen içeriyor. bu sebeple hesaplamak imkansıza yakın diye yorumluyorum.
bu arada ek bir not: ben elimde 1 takım daha orjinal yay olduğu için birini preslettim kullanıyorum. kullanıyorumdan kastım aslında test ediyorum. yayın sökülmüş haldeki yüksekliğinden önlerde -4cm arkalarda -3cm olacak şekilde pres uygulattım. önler gazlı arkalar yağlı amortisör. zamanla arka kısımda gözle görülür daha çok düşme meydana geldi fakat ölçmedim. ön neredeyse aynı duruyor. yol tutuşta değişiklik yok denebilir fakat daha az esneme olduğu için kısmen iyi denebilir ama bana kalırsa fark yok. ayrıca aynı zamanda jant ve lastik ebatımı da değiştirdiğimden yorumlamak yanlış olur. şimdiye kadar farkettiğim 2 önemli nokta var. onlar da:
1. yay spor helezonlara göre daha yumuşak olduğu için teker açılıyken yaşanan esnemelerde (ki realde 5-6cm gibi bir alçaklık söz konusu) çamurluğun lastiğe sürtme durumu söz konusu. çok nadir yaşandığı için dert etmiyorum
2. yay preslenince uç noklaların yerleri değişti. şöyle ki; amortisör üzerinde yayın oturduğu yuvalar var. oralara tam oturmuyor yayın bitiş ucu sanırım ki tam tur direksiyon çevirmelerinde sesi duyabiliyorum (yayın oturup çıkması gibi)
herhangi bir ciddi sıkıntı yaşadığım zaman yayları hemen söküp orjinale dönebilirim bu sebeple şimdilik içim rahat.
daha önce eibach 3cm pro-kit kullanmıştı. kesinlikle daha sert özellikle esnemelerde bunu hissedebiliyorum. şu an eibach 3cm yüksekliğinden en az 2 cm daha alçak araç.

[sayginss]

Konu biraz hort olucak ama yaylari presslettiktem sonra kullandıkca biraz daha inme yaparmı araç ? Yarım parmak presşesik az gibi geldi zamanla inermi