G Kuvveti ve Yağlama-Yağ Pompası İlişkisi

[KOSEREN]

Aklımı kurcalayan bi soru..
Tasarım aşamasında binek araçların karter ve yağlama sistemleri yanal g kuvvetine maruz kaldığında sağlıklı yağlama yapacak şekilde mi tasarlanır?Bahsettiğim durum otobanda 140 la giderken alınan hafif bi viraj ya da 40 la dönülen bi göbek değil.
Mesela arkadaşım şahit olmuş,ist park ın yakınındaki otoparkta uzun süre geniş 0 çizen bi bmw,ters yönde yanlamaya başlayınca kol çıkartmış..Mesela yan koltukta bulunduğum 286 lık m3'te 0 çizerken sonradan bağlanan oil pressure gauge uyarı veriyordu,düşük basınçtan dolayı..321 lik m3 ler de böyle bir sıkıntı olmuyormuş,yağ pompası daha gelişmiş olduğu için.
Aynı şekilde drift için hazırlanan araçlarda karter ve yağ pompasında modifikasyonlar yapılıyor bildiğiniz gibi..
Yani demem o ki,şu an piyasada güçlü sayılabilecek 2.5,3.0 atmosferikler ya da güncel f30 lar,c180 ler le yanlarken farkında olmadan motorun bir süre yağsız kalarak fazlaca aşınmasına sebep olunuyor mu?Ne düşünüyorsunuz?

[Miata91]

Yağsız kalacak seviyede olacağını düşünmüyorum şahsen. Sadece benim düşüncem, birşeye dayanarak söylemiyorum. Ama bence spor arabalarda bu düşünülüyordur. Sonuçta spor, hırpalanmak üzere üretiliyor. Ama normal arabaları bilmem.. Benim tahminim bu yönde.

[220T]

Standart araçların,spor araçlara nazaran,sıkıştırılmaya daha dayanıksız olmasının sebeplerinden biri de bu.Spor araçlarda yağın dalgalanmasını önleyen bir yapı var diye biliyorum.

[ghibli06]

karterde yaklaşık 5-6 litre yağ var ama bunun en fazla %40 ını motor içini yağlamakta kullanırken geri kalanla beraber pompa sirkülayonu sağlanıyor, burada kilit nokta pompanın devamlı yağ çekebilmesidir, bu amaçla karter yapıları farklı oluyor, pompada ne olursa olsun en az 1 litre kadar yağ kalıyor ve bu da sirkülasyon için yeterli oluyor... bu konuda drift araçları yapanlar çok daha tecrübeliler elbette onlar hiç düz gitmiyor :) ayrıca dry sump sistemlerini de araştırın derim:

http://www.musclecardiy.com/wp-content/uploads/2015/04/1316.jpg

[KOSEREN]

karterde yaklaşık 5-6 litre yağ var ama bunun en fazla %40 ını motor içini yağlamakta kullanırken geri kalanla beraber pompa sirkülayonu sağlanıyor, burada kilit nokta pompanın devamlı yağ çekebilmesidir, bu amaçla karter yapıları farklı oluyor, pompada ne olursa olsun en az 1 litre kadar yağ kalıyor ve bu da sirkülasyon için yeterli oluyor... bu konuda drift araçları yapanlar çok daha tecrübeliler elbette onlar hiç düz gitmiyor :) ayrıca dry sump sistemlerini de araştırın derim:

http://www.musclecardiy.com/wp-content/uploads/2015/04/1316.jpg

Tamam abi yağlama problemini ortadan kaldırmak için race spec,drift spec araçlarda bu sistemi uygulayalım ama binek bir aile otomobiliyle ya da hızlı sayılabilecek bir hot hatch ile yüksek g kuvvetleri yağlama problemleri ve beraberinde fazla aşınmalar,uzun vadede sıkıntılar meydana getirir mi?

[0M42]

Bazı araçların karter içinde dalgalanmayı önleyen perdeler oluyor bu mevzunun önüne geçebilmek için yapılan bir şey mesela 98 polo da çok seri sağ ve sol yapınca 1 sn kadar yağ lambası yakıyordu.Düşük devirlerde bir problem olmaz ancak drift vs. yaparken heleki makina yüksek devir çeviriyorsa ve uzun süre g kuvvetine maruz kalırsa yatak sarması an meselesi olabilir çünkü motorda yağın dolaştığı en yüksek sıcaklığı yataklar görüyor.

[Mehmetmert]

Düzgüb tasarlanmamış arabanın İstanbul Park 8'de vay haline :D

[ozans]

Downforce + slick lastikler olmadan pistte kolay kolay yaşanmaz oil starvation tahminimce. Yüksek G çekemiyorsun yırtınsan da.

Accusump diye bir sistem var, yağlama sistemi için bir buffer gibi bişey, sistem basıncı düştüğü zaman devreye giriyor. Drift aracımda kullanmak için kaşınıyorum bu aralar.

[Schumi]

Beyler olay aslında yağlama yeteneği yada yağ pompasının gelişmiş olması olayı değil. Oil Starvation dediğimiz yağa aç kalma durumu oluşuyor. G kuvvetlerine karşı yağ pompasının hiçbir vazifesi yoktur. Olay yağ pompasının ağzında bulunan yağ süzgecini sürekli olarak yağın içinde kalmasını sağlamaktır. Bunun içinde virajda yada frende yağın karter içinde farklı yönlere çalkalanmasını yada dalgalanmasını engellemek için dalga kıranlar ve yağ kaçış engelleme kapıları kullanılıyor. Bunun adı baffled sump. Yağın karter içinde geçebileceği ama tek yöne açılan kapılar var. Bu kapılar yağın daha küçük ve sadece yağ süzgecinin etrafında kalmasını sağlar.

Örnek aşağıda.

http://www.ipgparts.com/store/images/D/clockwisek20.3.jpg
http://www.tomeipowered.com/BTE/wp-content/uploads/2012/07/232-uni-baffle-Gs.jpg
http://new.minimania.com/images_temp/800600001nme6200b.jpg

Ama bu işin en kesin çözümü düzgün yapılmış bir kuru karter (dry sump) sistemidir. Yağ pompasının motora bastığı yağ sürekli motordan ayrı ve tercihen dik duran bir hazneden sağlanır. Bu haznede oldukça fazla yağ bulunur. Yağ pompasının emme ve basma kısımları bulunur. Bunlardan kaç tane olduğuna göre stage 1-2-3 gibi adlandırılır. Karterin birden fazla noktasından emiş yaparak emilen yağ borular ile yağ haznesine gider. Burada yağlamanın en önemli diğer kısmı olan yağ içinden havanın ayrılması sağlanır. Çünkü köpüren yağ baloncuk yapar ve krank ve kol yataklarına baloncuk içeren yağ basmak yatak sarmasına sebep olur. Ayrıca kuru karter sisteminde bir emiş olduğundan dolayı karter içeresinde ufaktan bir negatif basınç oluşur ve bu basınç sayesinde motordan biraz daha güç elde etmek mümkün olur. Bu basınç doğru ayarlanırsa piston segmanlarının da ömrü artar. Çok çok daha ince ayar ile Nascar takımları gibi bu negatif basınç sayesinde segmanın tansiyonunu azaltabilirler. Bu azalmaya rağmen segman işini görür ama az tansiyon yüzünden sürtünme azaldığından buradan da ekstra güç alırlar. Kuru karter yağ pompasının basıncınıda çok rahatlıkla ayarlamak mümkün. Böylece gerekenden fazla basınç ile keçelerin ömrünü korunacağı gibi aşırı yağ kirlenmesi azalır. Ve kuru karterler çok çok daha alçak olduklarından normal karterden yaklaşık 10-15 cm daha kısadırlar. Buda motorun kulaklar ile oynamadan yerden uzak kalması ile karter hasarını engeller. Yada pist araçlarında motoru 10-15 cm daha alçaltarak ağırlık dengesi düzenlenir. Birde 10 lt yağ taşıyacak (takribi 10 lt) yağ tankı arabanın istenilen yerine konulur. Bu pilotun tersine bagaja koyularak ağırlık dengesinde ayar yapmaya imkan sağlar.

Başka sorusu olan varsa yardım edebilirim.

[doush]

bildigim kadariyla mesela 106 da dalga kiran olmadigi icin pistlerde yatak saran 106 sayisi hatiri sayilir..

[yoshimura]

bildigim kadariyla mesela 106 da dalga kiran olmadigi icin pistlerde yatak saran 106 sayisi hatiri sayilir..

"olduğu için" mi demek istediniz?

[doush]

"olduğu için" mi demek istediniz?

cik, olmadigi icin demek istedim :)

http://i.ebayimg.com/00/s/NjAwWDgwMA==/z/tUMAAOSwFnFV9rya/$_1.JPG

[sansar34]

benım sormak ıstedıgım sey standar bır bınek araca dry oil sump yapmak mantıklımıdır bu ısı her araca uygulanabılırlı (yanı atıyorum eskı arabamı sattım satmadan once onun sıstemını orjınal halıne cevırdım verde yenı arabama bu dry oil sump sıstemını tekrar baska bır araca uygulaya bıleme) durumu nedır saglıklı olur mu hep merak etmısımdır bu meseleyı eğer sıradan bır araca 2 bın tl harcayarak bu sıstem yapılabılırse ben yapmak ısterım alacagım yenı araca.

internette custom karterler yapıyorlar bu ıs okadar mesakatlı bır ısmıdır merakım bu?

[Alper D.]

Biz izmir ulku pistinde yatak sardırmıştık s2000 e virajda spin ile

[Schumi]

benım sormak ıstedıgım sey standar bır bınek araca dry oil sump yapmak mantıklımıdır bu ısı her araca uygulanabılırlı (yanı atıyorum eskı arabamı sattım satmadan once onun sıstemını orjınal halıne cevırdım verde yenı arabama bu dry oil sump sıstemını tekrar baska bır araca uygulaya bıleme) durumu nedır saglıklı olur mu hep merak etmısımdır bu meseleyı eğer sıradan bır araca 2 bın tl harcayarak bu sıstem yapılabılırse ben yapmak ısterım alacagım yenı araca.

internette custom karterler yapıyorlar bu ıs okadar mesakatlı bır ısmıdır merakım bu?

Pompa, yağ deposu ve yağ soğutucu üniversal sayılır ama krank kasnağına eklenicek çark pompanın montaj ayakları ve en önemlisi karter her araca farklı olucak. Arabayı satarken jant lastik gibi sök al kolay birşey değil. Pahalı ve meşakatli. 2000 tl ye pompayı bile alamazsınız. İyi bir pompa yaklaşık 800-1000 dolar. Kuru karter sistemi yaklaşık 7-8 bin tl tutuyor maalesef.

[sansar34]

ciddi pahalı bır yapı daha bazı model araclar ıcın hazır karter ve pompası bırlıkte verılen sıstemlerde var bunlarda aynı mantıkta calısıyor heralde? Schumi

[KOSEREN]

Biz izmir ulku pistinde yatak sardırmıştık s2000 e virajda spin ile

s2000 bile bu durumdaysa normal bineklerde risk daha yüksek demek ki

[1.8 turbo]

guzel bır konu olmus takıpteyım

[Ers]

otobanda roll yaparken kasisten seken 106 gti ın yatak sardığını biliyorum, ama sorun pompamı , yada konudaki gibi benzer bi sorunmu dur bilemedim.
biz pompa arızalı diye düşündük hep.

edit: yukarıda dalga kıran olmadığından bahsedilmiş. 106 larda

[Batum]

bu durum olursa çok vahim.. daha iyi yapışkan bir yağ falan mı kullanmalı ?

[Dou]

En masrafsız yöntem, piste çıkmadan önce olması gerekenden yarım litre - 0.75 litre fazla yağ koymaktır.

Herhangi bir bilimsel kanıtım yok, eğer g kuvveti ile yağlama sıkıntısı oluşan bir motorsa problemi %100 de çözmeyebilir. Fakat zararı olmayan ve sıklıkla kullanılan bir yöntem.

[Schumi]

En masrafsız yöntem, piste çıkmadan önce olması gerekenden yarım litre - 0.75 litre fazla yağ koymaktır.

Herhangi bir bilimsel kanıtım yok, eğer g kuvveti ile yağlama sıkıntısı oluşan bir motorsa problemi %100 de çözmeyebilir. Fakat zararı olmayan ve sıklıkla kullanılan bir yöntem.

Evet biraz fazla yağ koymak işe yarar. Sadece keçelere zararı var. Özellikle Moroso Drag için yapılan Honda karteri ile oval piste çıkıp viraj dönen Hondacılar bunu yapar. Çünkü sadece düz hızlanma uyumlu bu karter OEM karterden bile kötü virajda yağ tutuşa sahiptir.

Dalgakıran başka birşey bu arada arkadaşlar. Genelde krank kepinin hemen altına takılan krankı bir nevi örten silindirden kesilmiş gibi gözüken parçadır dalgakıran. Windage tray diye geçer. Bu parça karterde çalkalanan yağa dönen krankın ve piston kolunun çarpmasını engeller. Bu hem güç kaybı hemde en tehlikeli şey olan yağın kabarıp baloncuklanmasını engeller. Baloncuklu yağ hava içerir ve yataklara giden bu yağ sürtünmeyi azaltmada hiçbir işe yaramaz. Sonuç yatak sarması. Aşağıdaki resimde 206 GTI'ın orjinalinde gelen dalgakıran gözükebilir.

http://www.goodhand.co.uk/sandy/files/TD16.jpg