T-jet MiTo'ya Garrett GT1446 Turbo Uygulaması
Herkese Selamlar,
Öncelik belirtmek isterim ki konunun amacı, arabanın ne kadar hızlandığı veya uçtuğu değil, benimle benzer sıkıntıyı yaşayan veya enzer proje aklında olan kişiler için yol gösterici olmasıdır.
Ayrıca, t-jet konusunda deneyimli olan ve her aradığımda / yazdığımda bana cevap veren buradaki abi ve arkadaşlara da tekrar teşekkür ederim.
Hikayemiz şöyle başlıyor ki, turbosu ve motor içi hariç hemen hemen her yerini upgrade ettiğim aracımda, turbo büyütmek de her zaman için aklımdaki bir seçenekti. Fakat zaten günlük kulandığım aracı çok fazla yormayacak bir setup arayışı içerisinde olduğumdan, zaruri bir durum olmadan turboyu değiştirme niyetim yoktu. Olası değiştireceğim turbonun da günlük kullanılabilirliğe uyacak ve deli güçler alınması hedefi olmayan, alt devirleri de iyicene ölü olmayan bir versiyon olması gerekmekteydi. Yani stock turboya bir şey olmazsa, oralara dokunma niyetim hiç yoktu.
Durum böyle iken, aşağıdkai motor setup'ı bu sebe 180hp civarında mutlu mesut takılırım modundaydım.
- büyük cooler (6,5 lt)
- Bonalume dump valve
- K&N açık filtre & CAI (custom design)
- Magneti Marelli ME110T tuning box
- 200 cell spor cat + 60lık düz boru + stock son susturucu
Taa ki, 2 hafta önce 18-19psi olması gereken turbo basıncının ancak 13-14 psi görebildiğini fark edene kadar. Aracı fazla sökmeden, valfleri ve boruları kontrol ettik ama bir sonuç çıkmadı. En sonunda turboyu söktük ve aşağıdaki manzara ile karşılaştık:
https://i.hizliresim.com/16lzJ1.jpg
Bir kaç gün boyunca eldeki stock VL38 turboyu kurtarmanın veya yerine yenisini bulmak için araştırma yaptık. Fakat ne yedek parça ne de turbonun kendisi bulunamadı. Durum böyle iken, krizi fırsata çevirmenin vakti gelmişti.
İlk iş olarak yazılım için RSA ile anlaştık, akabinde Fe-ka turbodan Garrett GT1446 siparişini verdik, geçtiğimiz hafta Cuma sabahı da turboyu teslim alıp babamın kendi dükkanı Tanır Oto'da işe koyulduk.
Pek çok kişi biliyordur zaten ama yine burada bir tırnak açayım, GT1446 turbo, MiTo QV ve 170'lik Giulietta'larda kullanılan turbodur. Bu seeple piyasada hem bolca hem de nispeten uygun fiyatlı bulunabiliyor.
İlk gün, turboyu yerine yerleştirip, çevre komponentlerden nelerin revize olması gerektiğini kontrol ettik.
İlk şekil fotomuz :D
https://i.hizliresim.com/YQGpZ6.jpg
Turboyu manifolda ilk oturtuşumuz:
https://i.hizliresim.com/mM9pAR.jpg
İlk kontroller sonrasında revizyon gerektiren ve gerektirmeyen noktalar şöyle belirlendi:
Revizyon gerektirmeyen noktalar:
- Hava hortum giriş ve çıkışı
- Su bağlantıları
- Manifold bağlantısı
- Wastegate bağlantıları
Revizyon görmesi gereken noktalar:
- Turbo & egzoz bağlantısı (bir nevi yeni down pipe yapılacak)
- Turbo & egzoz bağlantısı için 92mm çapında konik egzoz kelepçesi alınacak
- Turbo üstündeki yağ bağlantı 52 cm uzunluğunda tamamen spiral olan yeni bir boruyla değiştirilecek.
18.08.2020 tarihinde yapılan revizyonun açıklaması:
Son madde çok önemli arkadaşlar. Eski boruyu uzatarak kullanmak mümkün ama o boru manifolda çok yakın geçiyor, hatta manifold ısı koruma sacına değiyor. Kolaylıkla 800C üstü sıcaklığı gören manifoldun temas ettiği yağ borusu da ısınıp, turboyu besleyen yağın aşırı ısınmasını ve özelliğini kaybetmesine sebep oluyor. Sonuç olarak, olayı anlayana kadar turbo borularında bolca yağlanma görüp, sonuçta turbo yiyorsunuz!!!
O sebeple, tamamen spiralden oluşan yeni boruyu aşağıdaki gibi turbonun önünden olacak şekilde rotaladığınızda, hiç bir sıkıntınız kalmıyor. Bir de manifold ve egzoza seramik yünü ile yalıtım yapıp, manifolda nispeten yakın olan turbo su ve yağ çıkış botularını da izole etmekte fayda var. 35C sıcaklıkta piste çıksanız bile araba tık demiyor, turboda en ufak bir terleme bile olmuyor.
https://i.hizliresim.com/pvhIr7.jpg - Turbo alt kısmındaki yağ bağlantısı için flanş sağ ve sol kenarları 2-3mm kadar traşlanacak
https://i.hizliresim.com/V9JNZy.jpg
- Turbo üstündeki blow off boşaltması tornada yapılan O ringli bir kapak ile kapatılacak
https://i.hizliresim.com/lqgpoB.jpg
Malzemeler toplandıktan sonra 1 gün içinde (cumartesi) hem turbo montajı hem de down pipe imalatı ve montajını tamamladık.
Turbo montajından adım adım fotolar:
https://i.hizliresim.com/Gmr8mN.jpg
https://i.hizliresim.com/WqOMqP.jpg
https://i.hizliresim.com/gr1mvN.jpg
Turbo montajı sonrası egzoz olmadan ilk kotrol çalıştırması:
https://www.youtube.com/watch?v=A7bbPOsVk1k
Sonra tabi egzoz işine giriştik. Zaten günün en büyük işi buradaydı. Eski spor cat'lı DP'yi kesip söktük. Hatta o DP üstündeki spor cat'ı da kesip aldık. Yerine, mevcut spor cat'ımızı da kullanarak tamamen krom borularla yeni bir DP hazırladık. Son olarak da DP'yi cam yünü izolasyon sargısı ile sarıp araca montajladık.
İlk egzoz fotomuz eski vs yeni şeklinde olsun. Eski DP'de alt kıvrım çok kötüydü, orayı da yeniledik:
https://i.hizliresim.com/lqgn3b.jpg
Bunlar da egzoz yapım aşamasından bir kaç foto:
https://i.hizliresim.com/6azAaE.jpg
https://i.hizliresim.com/v6BMX6.jpg
https://i.hizliresim.com/16AzVp.jpg
https://i.hizliresim.com/Llq9ZG.jpg
https://i.hizliresim.com/7aGR7W.jpg
Montajı tamamladık, ilk teste çıkmadan önce arabanın sağına soluna baktık, akan kokan yok. Tabi ilk çalıştırmada bolca duman çıktı manifold ve egzozdan, montaj esnasında dökülen sıvılardan dolayı.
İlk testte tabi torque proyu taktım, biraz heyecan, biraz telaş. Ama test mutlu son ile tamamlandı, basınç köpekler gibi geliyordu:D Tabi yazılım hala stock. Ben eski turbo ile 20 psi üstünü hiç görmemiştim, yeni turbo çok rahat bastığından, peak basınç bi tık fazla oluyor.
https://i.hizliresim.com/V9J4Pr.jpg
Testten sonra arabayı tekrar lifte aldık, sağına soluna baktık iyice, olası kaçak kontrolü için. Bir yağ borusunda çok az bir kaçak var gibi gördük, o sebeple lift üstünde arabayı baya çalıştırdık, gazladık ama kaçak yoktu. Sonra arabayı topladık. Ama hafta içinde tekrar bi lifte alıp gözle kontrol yapılacak. Sıkıntı yok ise yağ ve filtresi değiştirilip, devam edeceğiz. Geçen 2 günlük sürede en az 10 kere yağ çubuğundan seviye kontrol ettim tabi, çok şükür hiç eksilme yoktu.
Bu arada, turbo fazla büyüdüğünden, hava filtresi alt kapağının orijinal hava emme kapağını kullanamıyorm artık. Hatta bilenler bilir, QV Mito'larda aynı sebepten ötürü o boru farklıdır, kaput ucuna uzanmak yerine, farın o tarafa uzanır hava emiş borusu. Söz konusu emiş borusunu da elimde atıl duran 2 adet 1 inçlik alüminyum hortum ile hallettim.
NOT: Zaten oldukça büyük bir çap ile tampon altına kadar uzanan hava emiş borumuz var. İkinci küçük emiş hortumu, olası aşırı yağmur durumlarında, yerdeki suyu vakumlamasın diye kullanıyorum, ki kış boyunca bu sistemin işe yaradığını test ettim.
Yeni emme hortumu uç kısmı aynı eskisi gibi kaporta ucuna uzanıyor:
https://i.hizliresim.com/YQGzD6.jpg
Hava filtresi alt kutusu tarafında da bağlantı şu şekilde alüminyum bant ile sarılıp, kelepçelerle sabitlendi:
https://i.hizliresim.com/mM9v3R.jpg
Son olarak da yeni turbomuzun sağlı sollu iki fotosunu ve temizlenmiş kaput altını paylaşayım:
https://i.hizliresim.com/DYvnPO.jpg
https://i.hizliresim.com/Em1vgA.jpg
https://i.hizliresim.com/260Grq.jpg
Isı izolasyonu konusunda yapacağım ufak tefek bir kaç iş daha var, egzozun sağında solunda kalan hava borularının izolasyon bandı ile sarılması gibi. Ama artık asıl iş yazılım tarafında devam edecek. Ayrıca, yine yazılım çalışmalarında yapacağımız denemelerle buna kesin karar vereceğiz ama yüksek ihtimalle enjektörler ve basınç sensörleri de değişecek.
Şu an için stok yazılım + magneti marelli ME110T ile araç satbil çalışıyor. Sadece turbo büyümüş olduğundan 2000 devir civarı biraz daha ölü. Bu şekilde yazılım tamamlanana kadar bir süre sakin sakin sürüşe devam edeceğim. Ama yaptığım test sürüşlerinde, EGT, yağ sıcaklığı, basınç, lambda değerleri, iat, su sıcaklığı gibi obd ve harici sensörlerden okuduğum değerlerde sıkıntı gözükmüyor.
[
