Lastik Basınç Kontrol Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?

Lastik Basınç Kontrol Sistemi Nedir? Nasıl Çalışır?

Eğer 2007 yılı sonrasında üretilmiş bir otomobiliniz var ise, muhtemelen aracınızda Lastik Basınç Kontrol Sistemi mevcuttur. Bu sistem sayesinde otomobilinizle seyir halinde iken, herhangi bir sebepten dolayı lastiklerinizden birinin ya da birkaç tanesinin havası inerse, gösterge ekranında ters şekilde durmuş at nalına benzer bir simge belirecektir. Peki otomobil üreticileri bu simgeyi neden gösterge ekranınıza koydular?

Bu sistem aktif olarak otomobillere entegre edilmeden önce, meydana gelen kazaların büyük bir kısmının, lastik patlaması ve lastiklerdeki havanın azalması yüzünden gerçekleştiği anlaşıldı. Bunu gören otomobil üreticileri, sürekli olarak sizler için lastik basınçlarını ölçen bir sistem geliştirdiler. Bu sayede, arabadan inip, lastiklerin havasını kontrol etmenize gerek kalmadı. Ayrıca, seyir halindeyken lastiklerde meydana gelecek ani hava basınç değişikliklerine karşı önlem alınmış oldu.

Günümüzde de hala sıklıkla arıza ışığının yanmasına sebep olabilecek bu sistemin iki farklı çalışma şekli var. Bunlardan birisi doğrudan lastik basınç kontrol sistemi, diğeri ise dolaylı lastik basınç kontrol sistemi olarak biliniyor.

Doğrudan Lastik Basınç Kontrol Sistemi Nedir?

Doğrudan ölçüm yapan lastik basınç kontrol sistemlerinde, otomobilin jantlarının içerisinde yerleştirilen –ki genelde sibop ile tümleşik olur- bir sensör sayesinde sürekli olarak lastik içerisindeki hava basıncının kontrolü yapılır. Ayrıca bu sensörler, lastik içerisindeki havanın sıcaklığını da ölçebilirler. Otomobilin jantlarında bulunan dört adet sensör, verileri otomobilde bulunan ana kontrol ünitesine yani otomobilin beynine gönderirler. Beyine ulaşan bu veriler burada analiz edilir. Eğer lastik basıncı olması gerektiğinden az ise, gösterge ekranınızda yukarıda resmini verdiğimiz ışık yanar. Buna alternatif olarak, yol bilgisayarınızda “Lastik Basıncını Kontrol Edin!” yazısı da çıkabilir. Doğrudan lastik basınç kontrol sistemlerinde genellikle sensörler kablosuz olarak çalışmaktadır. Her bir sensörün kendine özgü bir seri numarası bulunur. Böylelikle her bir lastiğin hava basıncı ayrı ayrı kontrol edilir ve aynı marka-model araçlar yan yana geldiğinde, sensörlerden gönderilen sinyaller birbirlerine karışmaz.

Doğrudan Lastik Basınç Kontrol Sisteminin Avantajları

• Lastik içindeki hava basıncını doğrudan okuyarak en tutarlı veriyi beyine iletir.
• Lastik tur sürelerinden ya da lastik ebat değişikliklerinden doğacak hata payı, bu ölçümü etkilemez.
• Lastik değişimlerinde kolayca yeniden senkronize edilebilir.
• Sensörler içindeki küçük piller, 10-15 yıl dayanmak üzere tasarlanmıştır.
• Bazı otomobillerde stepne lastikte de sensör bulunmaktadır.

Doğrudan Lastik Basınç Kontrol Sisteminin Dezavantajları

• Dolaylı yoldan ölçüm yapabilen sistemlerden daha pahalıdır.
• Basit olmasına rağmen yeniden senkronize etme işlemi pahalı ve bulunması zor ekipmanlar gerektirebilir.
• Sensörlerin pilleri uzun süre dayanabilir fakat bittiğinde yeni pil bulması zordur. O yüzden komple sensör değişimi gerekir. Maliyetlidir.
• Özel servislerin yapacakları değişim ya da senkronize işlemleri, fabrikanın yaptığı ile uyuşmayabilir.
• Değişim sırasında sensörler zarar görebilir.

Dolaylı Lastik Basınç Kontrol Sistemi Nedir?

Dolaylı yoldan lastik basıncını kontrol eden sistemler, genellikle otomobillerdeki ABS sisteminin kullandığı tekerlek hız sensörlerinin gönderdiği veriler ile ölçüm yaparlar. Bu sensörler her bir tekerleğin yaptığı turu ölçerler ve elde edilen verileri, bir modül sayesinde hız gibi diğer değişkenlerle karşılaştırırlar.

Lastiklerinizin olması gereken ebatlarını belleğinde barındıran modül, tekerleğin tur tamamlama hızını yorumlayarak analiz eder. Eğer tekerleğiniz normalden kısa sürede turunu tamamlıyorsa, sistem otomobilin beynine, göstergede uyarı ışığını yakması için bir komut gönderir.

Uzun lafın kısası, dolaylı yoldan ölçüm yapan lastik basınç kontrol sistemleri, direk olarak lastiğin içindeki havanın basıncını ölçmezler. Bunun yerine, lastiğinizin bir turu ne kadar sürede tamamladığını ölçer ve olması gerekenin dışında bir değer olduğu zaman göstergenizde yukarıdaki uyarı ışığının yanmasını sağlarlar.

Dolaylı Lastik Basınç Kontrol Sisteminin Avantajları

• Direk ölçüm yapan sistemlere göre daha ucuzdur.
• Direk olarak ölçüm yapan sisteme göre daha az bakım gerektirir.
• Montajı daha kolaydır.

Dolaylı Lastik Basınç Kontrol Sisteminin Dezavantajları

• Lastik ebatı değiştiğinde, sürekli arıza ışığınız yanabilir.
• Otomobilinizde bulunan lastik ebatları birbirinden farklı ise yine arıza ışığı yanar.
• Her lastik değişiminden sonra sistem yeniden senkronize edilmelidir.
• Lastikleri ön-arka yaptığınızda sistem yeniden senkronize edilmelidir.

Kaynak: http://www.otomobilimbenim.com/tekni...sistemi-nedir/