AFR ne zaman neden lambda=1 olarak ayarlanmalı?

Üstadlar için basit ya da saçma bir soru bile olabilir? Ama uzunca zamandır aklımı kurcalayan bir husus var.

Her yerde açıkça benzin için AFR değeri 14,7 olarak yazıyor. Bunun için çok pahalı AFR saatleri alınıp takılıyor. Hepsine eyvallah.

Ama bu araçlara bakıyorum, gazlarken, yolda sabit giderken vs neredeyse hiç AFR 14,7 olarak göremedim. Genelde bir nebze zenginde kalıyor ve 13 civarında gözüküyor. Bu AFR ayarı neye göre nasıl yapılıyor, yapılmalı? AFR'yi 14.7 de sabit tutmak imkansız mı, faydasız mı nedir? Durum buysa o saat neden var :D (saat gereksiz demiyorum illa gerekli ama ne nasıl takip ediliyor öğrenmek için soruyorum).

Bu konuda aydınlatabilirseniz sevinirim :)

14.7 en ideal hava/yakıt karışım oranı
rölantide ecu karışımı 14.7 de tutmaya çalışır ama bu 14 ile 15 arası oynar, ip gibi 14.7 sabit durmaz
çünkü başka etkenler sürekli araya girerek olaya müdahale eder.

hemen ilk örnek
sabah ilk çalıştırmada beyin cold start fazında başlar (jikle)
dolayısı ile motor sıcaklığı kabaca 70 derecelere gelene kadar 14.7 göremezsin
12-13 afr gibi başlar (havanın soğukluğuna göre) araç ısındıkça bu oran 14.7 lere doğru devam eder.

normal sakin kullanımda da 14.7 gibidir değer ama hızlandıkça karışım zengine çekilir bilerek
>bir sürü parametre sonuca etki eder
hava sıcaklığı, motor sıcaklığı, varsa vuruntu kriteri, gaza ne kadar ne hızla basmışsın? vs vs

o saat neden var
genelde turbo motorlar daha çok strese girdiği ve genelde modifiyeli olduğundan dolayı
hata toleransı düşüktür, yani ters birşey oldumu çabucak motoru kucağa alırsın
o yüzden insanlar hava yakıt oranını sürekli görmek ister (zaten yazılım yaparken mutlaka olmalıdır)
mesela tam gaz giderken afr duruma yazılıma göre 11 falan olmalı diyelim
ama gazladınız aaa afr 13! işte bu durum motoru kırmanıza neden olabilir çünkü fakir karışım var
belki yakıt pompasının basıncı düştü?

aynı şey sıkı modifiyeli atmosferik motorlarda da geçerli
gerçi afr yi görmek her zaman her araçta avantaj sağlar
araban çok yaktımı hemen anlarsın, yakıtla alakalı bir terslik oldumu hemen anlarsın
müthiş faydalı birşey

afr yi sürekli takip etmek yerine benim yaptığım gibi turbo basıncına eşik koyarak alarm kurulabilir
yani araç kullanırken ibrelere değil yola bakmak lazım bence
turbo 0.8 bar üzerindeyse "ama" afr de 13 den fakirse alarm çalsın.. herkes mutlu :D

Alıntı:

---

Maxi Nickli Üyeden Alıntı

14.7 en ideal hava/yakıt karışım oranı
rölantide ecu karışımı 14.7 de tutmaya çalışır ama bu 14 ile 15 arası oynar, ip gibi 14.7 sabit durmaz
çünkü başka etkenler sürekli araya girerek olaya müdahale eder.

hemen ilk örnek
sabah ilk çalıştırmada beyin cold start fazında başlar (jikle)
dolayısı ile motor sıcaklığı kabaca 70 derecelere gelene kadar 14.7 göremezsin
12-13 afr gibi başlar (havanın soğukluğuna göre) araç ısındıkça bu oran 14.7 lere doğru devam eder.

normal sakin kullanımda da 14.7 gibidir değer ama hızlandıkça karışım zengine çekilir bilerek
>bir sürü parametre sonuca etki eder
hava sıcaklığı, motor sıcaklığı, varsa vuruntu kriteri, gaza ne kadar ne hızla basmışsın? vs vs

o saat neden var
genelde turbo motorlar daha çok strese girdiği ve genelde modifiyeli olduğundan dolayı
hata toleransı düşüktür, yani ters birşey oldumu çabucak motoru kucağa alırsın
o yüzden insanlar hava yakıt oranını sürekli görmek ister (zaten yazılım yaparken mutlaka olmalıdır)
mesela tam gaz giderken afr duruma yazılıma göre 11 falan olmalı diyelim
ama gazladınız aaa afr 13! işte bu durum motoru kırmanıza neden olabilir çünkü fakir karışım var
belki yakıt pompasının basıncı düştü?

aynı şey sıkı modifiyeli atmosferik motorlarda da geçerli
gerçi afr yi görmek her zaman her araçta avantaj sağlar
araban çok yaktımı hemen anlarsın, yakıtla alakalı bir terslik oldumu hemen anlarsın
müthiş faydalı birşey

afr yi sürekli takip etmek yerine benim yaptığım gibi turbo basıncına eşik koyarak alarm kurulabilir
yani araç kullanırken ibrelere değil yola bakmak lazım bence
turbo 0.8 bar üzerindeyse "ama" afr de 13 den fakirse alarm çalsın.. herkes mutlu :D

---

Eyw abi. Biraz bilgi ve tecrübe gerektiren bir konu. Ne zaman 13 ne zaman 12 ne zaman 14.7 olmalı bilmek sezmek lazım...
12 olması gereken yerde adam 14.7 le giderken "üf mükemmel ayar" diyebilir mesela :)

afr nin 14.7 olması verimli yanma açısından ideal oranı ifade ediyor.modern bir araç beyni muhtemel 2 senaryoda afr yi 14.7 nin çevresinde tutmaya çalışır(adeta bir dalga gibi).bunlardan birincisi rolanti durumu,ikincisi ise gezinti sırasındaki sabit hız durumları.her iki senaryoda da gaz kelebeği çok hafif açık vaziyettedir.araç manifold içerindeki vakum etkisiyle çok fazla zorlanmadan ve üzerine fazla stres yuklenmeden hareket ettiğinden motor beyni yakıt tasarrufu ve verim açısından afr yi 14.7 nin çevresinde dolaştırır.bunu ise oksijen sensöründen gelen bilgiler ışığında gerçekleştirilir.bu şekilde geri bildirim ile gönderilen yakıt miktarının ayarlandığı sistemlere 'close loop' sistem deniliyor.

muhtemel bir ara hızlanma ile aracın gaz kelebeği fazla açıldığında,ya da soğuk çalışma gibi aracın zengin yakıta ihtiyaç duyduğu durumlarda araç beyni close loop dediğimiz geri bildirimli sistemi terk edip gereken yakıtı arttırıyor.yani 'open loop' moduna geçiyor.bu da afrde zengin değerler görmemize neden oluyor.close loop un iptal edildiği bir sistem de aracın motor freni dediğimiz viteste gazdan ayağı çektiği durumdur ve burda yakıtı tamamen kesmektedir.afr saatinde 3 çizgi görülmektedir bu esnada.

dilim döndüğünce edindiğim bilgileri paylaşmak istedim.forumdaki daha bilgili arkadaşlarımız da katkıda bulunacaktır.

bunu nabız gibi düşün, normalde 75 olan nabız eğer koşturuyorsan 120-130 oluyor, biraz daha ağır çalışırsan daha da artıyor, bunun sebebi kan pompalanıyor olması... arabada da sakinken 14.7 afr ideal olarak ayarlanıyor, aracın stop etmiyor, boğulmuyor ve de motorun sağlıklı çalışıyor ama özellikle turbo araçlarda biraz yüklendiğinde turbo basıncı ile beraber benzin basıncı da artıyor haliyle AFR zengine gidiyor 11 sonları 12 sonları arasında... böylece motorun kırılmaması için gerekli benzin pompalanmış oluyor... zaten araç yükteyken AFR hala 14.7 ise geçmiş olsun bir süre sonra kucağında nur topu gibi bir motorun oluyor...

14.7 AFR demek, 14.7 birim havaya 1 birim benzin eklenip yakilmasi demek.

14.7 yakit olarak kullanilan benzinin stoichiometric degerdir.

Stoichiometric demek, kisaca bir kimyasal reaksiyonda rekasiyona giren ve reaksiyon sonucu ortaya cikan maddelerin arasindaki iliskidir diyebilirim.

Buraya kadar temel bilgiydi, gelelim senin soruna.

Benzinli araclarda 14,7 sihirli bir rakam degil, yanma sonucunda tum yakitin yanip enerjiye donustugu orandir. Yani yakitimizi cok guzel yaktik, yanmayan tek zerresi kalmadi demektir.

Bakin burasi cokomelli, yakitin hepsini stoichiometric degerde yakmak, yuk altindaki durumlarda otomobil motorunda en iyi torku almayi saglamaz. Eh biz de kimyasal deney yapmiyoruz burda, arac daha cok guc uretsin istiyoruz. Bu vizyonla bakinca da insanlik olarak 12.5:1 gibi bir degerin yuk altinda en iyi tork uretimini sagladigini gorduk bundan uzun yillar once. Bu yuzden izledigin videolarda 14.7 goremezsin. Yuk altinda 12.5'e yaklasmak hedeflenir, ancak tabi bu da teknik olarak pek mumkun olmaz, cunku benzin malumunuz yanici bir sivi. Liseden P.V=n.r.t yi hatirlayanlar parmak kaldirsin. Evet tam da bu yuzden biz pistonla yanma odasindaki yakiti sikitirdikca yanma odasinin sicakligi artar, belli bir yeri gectiginde de artik yakit kendi kendine parlayacak hale gelir. Buna detonasyon denir. Biz isteriz ki yanma buji cakinca baslasin, ne once ne de sonra. Vaktinden once yanmaya baslayan yakit ise halen yukari cikmaya calisan pistonu asagi itmeye calisir, sonuc bize guc kaybi ve motor parcalarina binen ek yukler olarak geri doner. Kisaca kontrolsuz guc, guc degildir.

Ayar yaparken aracin teknik alt yapisina gore olabilecek maksimum verim alinmaya calisilir, tabi ayari yapan sihirbaz degildir, motorun kabiliyeti ne ise onu ortaya cikartabilir sadece. Haritalar, yuk altinda arac vuruntu yapmayana kadar 12.5:1 oranina yaklastirilmaya calisilir. Tabi bir cok parametre etkili burada, eh onlari da ayari yapan gerek vuruntu olsun gerek tork egrisi olsun gerek de kullanilan yakit olsun gerek EGT olsun bunlari goz onune alarak duzenler. Kisaca 12.5:1 degerine yaklasmak hedefimizdir. (yuk altinda) Tabi genelde motorlar bu rakamda calismaya uygun degildir, o yuzden 11 li rakamlar gorursunuz o videolarda.

Yukun dusuk oldugu durumlarda ise 15:1 hata 16:1 gibi oranlarda bile cogu arac sorunsuzca calisabilir. Illa 14.7'ye takilmayiz zira biz fabrika degiliz, yanmadan sonra ortaya cikan gazlar bizim icin birsey ifade etmez zira herhangi bir regulasyona tabi degiliz.