Kapanan dükkânlar ve iflas eden esnaf: Ýstanbul’da neler oluyor?
Ýstiklal ve Baðdat Caddesi’ndeki iþletmelerin ardýndan Kapalýçarþý esnafý da dükkânlarýna kilit vuruyor. BirGün’e konuþan esnaf, “Yüksek kiralardan ve güvenlik zafiyetinden þikâyetçiyiz” diyor.
Ýstanbul’un en önemli caddelerindeki iþletmeler, turizmdeki düþüþle birlikte birbiri ardýna kapanýyor. Þantiye alanýna çevrilen Beyoðlu ile Ýstanbul’un en iþlek yerlerinden olan ve kentsel dönüþümün kýskacýndaki Baðdat Caddesi’nin ardýndan son olarak da dünyanýn en eski alýþveriþ merkezlerinden biri olan Kapalýçarþý’da esnaflar kapýlarýna kilit vurdu.
Krizden önce günde 500 bin kiþinin ziyaret ettiði Kapalýçarþý’da 600’e yakýn dükkân kapanmak zorunda kaldý. 3 bin 600 esnafýn olduðu tarihi çarþýda esnaf siftah bile yapamýyor. Kapanan dükkânlarýn sayýsýnýn yýl sonuna kadar bin 500’ü bulmasý bekleniyor. Ýstiklal ve Baðdat Caddesi ile birlikte Kapalýçarþý’nýn da bu hale gelmesinin nedeni ise, 7 Haziran seçimleri sonrasý yaþanan bombalý saldýrýlar, kentsel dönüþüm sonrasý þantiyeye çevrilen yaþam alanlarý ve artan kiralar olarak gösteriliyor.
Yanlýþ politikalar bu hale getirdi
33 yýldýr Kapalýçarþý’da esnaflýk yapan Metin Saraç, “Ben birçok sorun gördüm ama çarþýyý hiç böyle görmedim” diyor ve ekliyor: “Yanlýþ politikalar bizi bu hale getirdi ve esnaf olarak tükendik. 1,5 ay sonra çarþýdaki esnafýn yüzde 35’i muhtemelen dükkânlarýný kapatýr. Çevremde o kadar kapatmak zorunda kalan esnaf var ki, kira fiyatlarý düþse bile kurtarmayacak. Çünkü sürekli bombalarýn patladýðý bir ülkeye turistler gelmek istemez.”
Yýllardýr Kapalýçarþý’da esnaflýk yapanlardan bir tanesi de Dinikiyan Ailesi. Esnaflardan Kayl Dinikiyan,“ Ben 3. kuþaðým, Kapalýçarþý’nýn en kötü zamaný bana denk geldi” diyerek sözlerine baþlýyor. Dinikiyan, “Durum bir süredir kötüye gidiyordu, siyasi olaylar daha da kötü yaptý. Esnafýn kirayý çýkartabileceði kadar bile iþ yok, hepimiz döküldük. Bir daha da toparlanamadýk” diyor.
Bütün gün müþteri bekliyoruz
31 yýldýr Kapalýçarþý’da esnaflýk yapan Orhan Kýlýçkaya, yýl sonunda kapanan dükkân sayýsýnýn bin 500’ü geçeceðinin altýný çizerek, “Türkiye’nin ekonomisi iyiye gitmiyor, Kapalýçarþý’nýn durumu da bununla alakalý” diyor ve ekliyor: “Kapalýçarþý’da çalýþmaya babamýn yanýnda baþladým. O zamanlar o kadar müþteri vardý ki, ben zamanýn nasýl geçtiðini anlayamazdým. Þimdi ise müþteri yok, bütün gün müþteri bekliyoruz. Hangi esnafla konuþsam, ‘Çarþýya gelmek istemiyorum’ diyor. Öyle gözüküyorki, herkes ekonomik olarak büyük sýkýntýlar yaþayacak.”
Yüksek kiralar caddeyi bitirdi
Ýstiklal Caddesi, Türkiye’nin simge yerlerinden bir tanesi. Fakat bitmek bilmeyen çevre düzenlemeleri, artan þiddet ortamý, iþletmelere yönelik zabýta baskýsýyla birlikte Beyoðlu’ndaki iþletmeler kapýlarýna kilit vurmaya devam ediyor. Kira fiyatlarýnýn artmasýyla birlikte, yaþanan güvenlik zafiyetinin sonrasýnda, Ýstiklal Caddesi’ndeki dükkânlarýn vitrinleri “Kiralýk” ilanlarý ile doldu.
Beyoðlu esnaflarýndan Aydýn Kalaycý, Ýstiklal Caddesi’nde kapanan dükkânlar için þöyle konuþtu: “Bu duruma gelinmesinde Ýstanbul Büyükþehir Belediyesi’nin ve Beyoðlu Belediyesi’nin hatalarý var. Esnafýn da elbet hatasý vardýr, fakat yaþananlar ilk olarak masa sandalye yasaðýyla baþladý. Önceden Ýstiklal Caddesi’nde hafta için 1,5 milyon, hafta sonu da 2,5 milyon yurttaþ vardý. Þimdi insanlar caddeden elini ayaðýný çekti. Bizim canýmýzý yakan en büyük olay, yüksek kiralar. Beyoðlu Belediyesi’nin emlak vergisinde yaptýðý artýþýn da etkili olduðunu düþünüyorum.”
Baðdat Caddesi’nde 50 dükkân boþaldý
Kentsel dönüþümün yoðun uygulandýðý Baðdat Caddesi’nde esnaflar adeta can çekiþiyor. Þantiyeye çevrilen caddede, sadece 1 ayda boþalan dükkân sayýsýnýn 50’yi geçtiði ifade ediliyor. Dönüþümle birlikte, Türkiye’nin en pahalý caddesi olarak bilinen Baðdat Caddesi’nde birçok maðaza þubesini ya kapattý ya da baþka yere taþýdý. Bir dönem boþ dükkân bulunamayan cadde “kiralýk” tabelalarýyla doldu taþtý.