İstanbul trafiği ve çözümü
Bütün büyük şehirlerde olduğu gibi İstanbul’da da mevcut yollara göre vasıta adedinin fazla oluşu, trafik için çözülmesi çok zor bir problem oluşturmaktadır. Yolların geniş olmaması, arabaların yol kenarlarına park etmesi, park yerlerinin son derece kısıtlı olması, şehrin trafik sisteminin modren bir zihniyetle ve en son teknoloji ile kurulmamış olması, en yoğun bölgelerinde katlı otoparkların çok az olması problemi daha da zorlaştırmaktadır.
http://www.asansordunyasi.com/images...2008161930.jpg
Trafik tekniğinin en önemli kurallarından biri, vasıtaların gidecekleri yere yolları en az süre ile işgal edecekleri bir şekilde gitmeleri ve hedeflerine vasıl olunca da Karayollarını hemen terk etmeleridir. Tabii ki bunu sağlayabilmek için trafik düzeninin optimal bir şekilde yapılması, trafik görevlilerinin eğitimlerinin en iyi şekilde yapılması ve belki de en mühimi vasıta işini bitirinci park edebileceği, karayollarının dışında, münasip park yerlerinin mevcut olmasıdır. Bu park yerleri, bahçeli evlerde bahçe içinde bir yer, boş bir arsa veya ücretli bir park yeri olabilir ama muhakkak yolları işgal etmeyecek şekilde olmalıdır.
Bahçeli evler ve boş arsalar her yerde olmaz, bilhassa yoğun bir şekilde iskan edilmiş bölgelerde bu hiç mümkün değildir. İşte bu bölgelerde çok katlı park binalarının yapılması gereklidir. Bu binalardan da mümkün olan en büyük randımanı alabilmek için bütün dünyada artık en ileri teknolojiler kullanılmaktadır. Araba, otopark binasının kapısına geldikten sonra bir bilgisayar programı girişten serbest bir park yerine kadar, şoförün arabayı kullanmasına gerek kalmadan götürüp bırakmaktadır. Arabaya tekrar ihtiyaç olduğunda da 3 dakika içinde çıkışa geri getirmektedir.
Tam otomatik katlı otoparkların inşaası hem Amerika Birleşik devletleri’nde, hem de Avrupa’da gittikçe hızlanmaktadır. Bu otoparklarda, bilgisayarın yazılım sistemi gelen vasıtaların ölçülerini, film kameraları ve ışık perdeleri ile tespit etmekte ve bu sayede arabayı en ufak bir çizik bile olmadan götürülmesi gereken yere kadar ulaştırmaktadır.
Otoparka gelen araba önce bir endüksiyon alanının üzerinden geçmekte ve garaja benzeyen bir giriş kısmının kapıları açılmaktadır. Bu arada büyük bir ekran üzerinden araba sürücüsü gerekli talimatları almaktadır. Laser-scanner’ler vasıtasıyla arabanın yerinde doğru bir şekilde durup durmadığı kontrol edilir. Bunun akabinde, sürücü arkabayı terkedebilir ve bir terminalde emniyetle ilgili bir kaç soruyu cevaplandırır. Mesela bütün kapıların kapalı olup olmadığı, el freninin çekili olup olmadığı, vitese takılı olup olmadığı ve arabada bir hayvanın mevcut olup olmadığı gibi. Son soru ise giriş kapısının kapalı olup olmadığı ve park etme işleminin başlatılıp başlatılamayacağıdır.
Kapı kapatılmadan önce sistem, arabanın pozisyonunu bir defa daha kontrol eder ve mekanda da kimsenin olmadığını tespit eder. Bunun dışında, 3 adet film kamerası hem arabanın hem de plakasının her yönden fotoğraflarını çeker. Bunun gayesi ileride ortaya çıkabilecek hasar taleplerinin incelenebilmesi içindir. Bundan sonra bir fiş verilen müşteri binayı terkedebilir. Aynı fiş ile müşteri istediği zaman arabasını geri alabilmektedir. Bunun için sadece park parasını ödemesi gerekmektedir. Para ödenir ödenmez araba otomatik olarak çıkışa gelmektedir ve bu arada 360 derece dönebilen bir tabla ile çıkış istikametine döndürülmektedir. Fişin kaybedilmesi halinde bile bir problem çıkmamaktadır, zira girişte arabanın fotoğrafları çekildiğinden araba hemen bulunabilmekte ve çıkışa otomatik olarak getirilebilmektedir.
Yukarıda bahsedilen döner tabla sayesinde, hem giriş hem de çıkış kapıları, istendiği takdirde, sabah saatlerinde ikisi birden giriş ve akşam saatlerinde ise ikisi birden çıkış yapılabilmekte ve bu şekilde otopark için pik saati sayılabilecek bu sürelerde, sıkışıklığın önüne çok kolaylıkla geçilebilmektedir. Bilindiği üzere, otomatik çalışan otoparklarda kullanılmak üzere hazırlanmış olan Alman EN 14010 standardı bu sistemlerde muhakkak dikkate alınmalıdır. İstanbul gibi trafiğin gün geçtikçe arttığı ve park yerlerinin de aynı hızla azaldığı büyük şehirlerde otomatik çalışan otoprakların sağlayabileceği büyük fayda ortadadır. Çünkü bu tip otoparklar, normal otoparkların yarısı kadar yer işgal etmektedir. En zor ve dar inşaat şartlarında bile realize edilebilen bu tip otomatik otopark sistemleri, trafiğin büyük problem olduğu şehirlerde ve bu problemin boş arsalarda yapılan hemzemin otoparklar veya normal inşaat sistemi ve rampalar ile veya otomobil asansörlerine sahip normal çok katlı otoparklar ile çözülmeye çalışılan bugünkü sistemlere nazaran büyük avantajlar sağlamaktadırlar. Umalım ki yurdumuzda da bu tip otoparklar çoğalsın.
Tunç Timurkan..
