TRAFİK GÜVENLİĞİ - HAVA YASTIĞI
Hava yastıkları önden ve öne yakın çarpmalar için tasarlanmış güvenlik donanımlarıdır. Bu tip çarpmalar yolcuların ölümünün yarısından daha fazlasını kapsamaktadır. Hava yastığı kafa ve göğüs yaralanmalarını azaltmak üzere ve çarpmanın şiddeti orta ya da ciddi düzeyde ise açılacak şekilde tasarlanmıştır.
Bu, hava yastığının yaklaşık olarak saatte 20 km'nin üzerindeki hızlarda meydana gelen çarpmalarda açılacağı anlamına gelir. Hava yastığının görevini yerine getirebilmesi için, içinde tutulduğu hazneden saatte yaklaşık 320 km'ye eşit bir hızla çıkması gerekir. Bu özellikle çocuklar olmak üzere, çok yakın oturan kişilere zarar verebilecek çok büyük bir güç anlamına gelir.
NHTSA (ABD, Ulusal Otoyol Trafik Güvenliği Dairesi) tarafından yapılan bir gerçek çarpışma deneyinde emniyet kemeri ve hava yastığının birlikte kullanımının ciddi kafa çarpmalarının % 75'ini, ciddi göğüs yaralanmalarının % 66'sını önlemede etkili olduğu görülmüştür.
Ancak bu donanım aracın ön koltuğunda seyahat etmekte olan küçük çocuklar için bir tehdit oluşturmaktadır. Çalışmalar, araçta yolcular için hava yastığı olsun olmasın çocukların arka koltukta oturmalarının % 29 daha güvenli olduğunu göstermektedir. Bir otomobilde maksimum güvenlik için şu önlemlerin alınması tavsiye edilmektedir.
* Bir çocuk asla ön koltukta geriye dönük çocuk koltuğu içinde seyahat etmemelidir. Çünkü çocuk koltuğu bu durumda fırlayan hava yastığına çok yakın bir konumdadır.
* Ön koltukta oturan çocuklar eğer emniyet kemeri uygun olmayan bir şekilde bağlanmışsa, emniyet kemeri yoksa, doğru pozisyonda oturmuyorlarsa ya da emniyet kemerinin doğru bağlanması için boyları çok küçükse ölümcül bir risk altındadırlar. Bir çarpma anında kolayca öne fırlayabilirler ve şişen hava yastığı başlarına ya da boyunlarına şiddetle çarpabilir.
* Çocuklar için en önemli olan yön, yaş ve boylarına en uygun çocuk güvenlik koltuklarında kemerleri bağlı olarak arka koltukta oturmalarıdır.
* Sürücü ve tüm yetişkin yolcular, özellikle boyu 165 cm'den düşük olanlar, emniyet kemerlerini doğru bir biçimde bağlamalıdırlar ve ön koltuk yeterince geriye çekilmiş olarak seyahat etmelidirler.
* Araçta hava yastığı olsa bile, bir kişi emniyet kemeri yoksa çok ciddi bir şekilde yaralanabilir ya da ölebilir. Bir çarpma anında emniyet kemeri takıyor olmak kişinin içeride bulunan şeylere çarpmasını engelleyebilir.
* Hava yastığı yalnızca "tamamlayıcı bir önlem"dir. Bir başka deyişle hava yastığı, aracın ön kısmının bir yere çarpması halinde açılmak üzere tasarlanmıştır. Aracın yuvarlanması, yandan, arkadan çarpma halinde ya da düşük hızlardaki çarpışmaları için tasarlanmamışlardır.
HAVA YASTIĞI İÇİN GÜVENLİK İPUÇLARI;
* Sürücü, direksiyondan en az 25 cm mesafede olmalıdır.
* Ön koltukta oturan sürücü uygun pozisyonda ve koltuk mümkün olduğunca geriye çekilmiş olarak oturmalıdır.
* Emniyet kemeri her zaman ve doğru biçimde takılmış olmalıdır.
* Eğer hava yastıkları devre dışı bırakılmamışsa ön koltukta asla yüzü geriye bakan çocuk güvenlik koltuğu kullanılmamalıdır.
* Hava yastığı ön koltukta oturan çocuklar için ölümcül bir risk taşır. Ancak ön koltukta hava yastığının olmaması burayı 12 yaşın altındaki çocuklar için güvenli bir yer haline getirmez. Önde hava yastığı olmasa bile 12 yaşın altındaki çocuklar arka koltukta daha güvendedirler.
*
Eğer direksiyonunuz ayarlanabiliyorsa başınıza doğru değil göğsünüze doğru konumlandırınız.
Otomobil dünyasının en önemli buluşlarından biri olan; hava yastıkları, trafik kazalarında binlerce yaşam kurtarmıştır.Hava yastığının işleyişi oldukça basittir. Herhangi bir kaza olduğunda plastik torba gaz ile dolar ve sürücü ile ön koltuktaki yolcunun sert çarpmalarını engeller. Böylece kazanın ölümcül etkileri azaltılmış olur. Ama ön koltukta çocuk ve yaşlıların oturması tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Hava yastığı, sistemi güvenlik açısından bazı özellikler taşımalıdır. Hava torbası, yanlışlıkla gaz ile dolmamalıdır.
Hava yastığını dolduran gaz zehirli ve yanıcı olmamalıdır. Ayrıca, hava torbasını dolduran gaz (20–80 milisaniye gibi) çok kısa sürede, hızlı şekilde elde edilmeli ve uzun süre kararlılığını korumalıdır. Tüm bu özellikler göz önüne alındığında hava yastığında kullanılabilecek en uygun gaz, alkali metal azidlerinin bozunması sonucu elde edilebilen azottur. İlk darbenin sensör ünitesi tarafından tespit edilmesiyle gönderilen sinyaller, sistemi harekete geçirir. Sodyum azid içeren kısımdaki bozunma sonucu; ısı reaksiyonuyla azot gazı oluşur. Sürücü tarafındaki hava yastığı 70 L, ön koltukta bulunan yolcu tarafındaki hava yastığı ise 130 L genişler. Hava yastığındaki reaksiyonun hızını artırmak için molibden disülfür ve barutun bir bileşeni olan kükürt(S) kullanılır. Ayrıca, kükürt, reaksiyon ürünlerinden olan sodyum(Na) metali ile sodyum sülfat katısı oluşturur. Böylece, aktif bir metal olan sodyumun su ile girebileceği bir reaksiyon ve bunun sonucu oluşabilecek istenmeyen durumlar da önlenmiş olur.
Nasıl Harekete Geçiyor?:
0 milisaniye : İlk temasın başlangıcı
30 milisaniye : Hava yastığı şişmeye başlamak için hazır
30–54 milisaniye : Hava yastığı aktif hâle geçer ve kademeli olarak şişmeye başlar. 54 milisaniye : Sürücünün kafası ile hava yastığının ilk teması gerçekleşir.
54–58 milisaniye : Sürücünün vücudu hava yastığı üzerinde basınç yapar, şişme işlemi hızlanır. 84 milisaniye : Hava yastığı tamamen şişmiştir.
Ön Hava Yastıkları
Ön Hava Yastıkları, kemer germe sistemi bulunan üç noktalı emniyet kemeri sistemini destekleyerek, şiddetli bir önden çarpma esnasında, sürücünün ve ön koltuk yolcusunun baş ve göğüs bölgelerini korur.
Normal görevlerinin dışında emniyet kemerinin bir görevi de, önden çarpmalarda sürücüyü ve ön koltuk yolcusunu hava yastığı ile maksimum düzeyde koruma sağlanabilecek pozisyonda tutmasıdır.
UYARI
Kemer ve hava yastıklarının maksimum koruma etkisi, doğru oturma pozisyonunda elde edilir.
Ön hava yastıkları aşağıdaki durumlarda çalışmaz:
- Kontak kapalı olduğunda
- Yandan çarpmalarda
- Arkadan çarpmalarda
- Takla atıldığında
- Önden hafif çarpmalarda
Hava yastığı sistemi emniyet kemerinin yerini tutmaz. Sadece aracın genel pasif emniyet sisteminin bir parçasıdır. Lütfen en iyi koruma etkisini sağlamak için hava yastığı sistemi ve emniyet kemerinin beraber kullanılmasına dikkat ediniz.
Esasen sistem şu parçalardan oluşur:
- Elektronik kontrol ünitesi
- Ön hava yastıklarının her ikisi (gaz jeneratörlü hava torbası)
- Sürücü için (direksiyon simidi içinde)
- Ön koltuk yolcusu için (sağda ön panelde)
- Gösterge tablosunda yer alan bir ikaz lambası
Hava yastığı sisteminin çalışıp çalışmadığı elektronik olarak denetlenir.
Kontak anahtarının her açılışında hava yastığı kontrol ışığı birkaç saniye süreyle yanar (kendi kendine test etmek için).
Aşağıdaki durumlar sistemin arızalı olduğunu gösterir:
- Kontak açıldığında kontrol ışığı yanmazsa
- Kontak açıldığında kontrol ışığı birkaç saniye içinde sönmezse
- Kontağın açılmasından sonra kontrol lambası söner ve tekrar yanarsa
- Kontrol ışığı seyir sırasında yanar veya yanıp sönmeye başlarsa
UYARI
Bir arıza olduğunda sistem mutlaka bir Yetkili Servisi tarafından kontrol edilmelidir. Aksi takdirde, hava yastığının bir kaza anında çalışmaması durumuyla karşılaşılabilir.
Ön Hava Yastığının Fonksiyonu
Hava yastığı sistemi, ön tarafta ağır çarpışmalar yaşandığında devreye girecek şekilde düzenlenmiştir.
Sistem devreye girdiğinde, hava yastıkları sıkıştırılmış gaz ile dolar. Yastıklar gerek sürücünün, gerekse ön koltuk yolcusunun önünde şişer.
Tam şişmiş hava torbasına çarpmaları sonucu , önde oturanların öne doğru hareketleri yumuşatılmış ve böylece başla bedenin üst kısmının yaralanmaları da önlenmiş olur.
Özel geliştirilmiş hava yastığı sayesinde, yolcuların baş ve bedenlerinin üst kısımlarının çarpma sırasında alacağı darbeyi yumuşatabilmek için alt bölümden hava boşaltılır. Bu nedenle, kazadan hemen sonra hava yastığının içindeki gaz, görüşü engellemeyecek kadar boşaltılır.
Kaza sırasında koruma sağlayabilmek için hava yastığı büyük bir hızla şişer. Bu işlem bir saniyenin yarısı kadar bir sürede tamamlanır.
Hava yastığının şişmesi sırasında ince bir toz oluşur. Bu tamamen normal bir durumdur; aracın içinde bir yangın söz konusu değildir.
Uyarıcı bilgiler
- Bir kaza sırasında, ön koltuk yolcularının çarpmada alacakları darbelerden en iyi şekilde korunmalarını sağlamak için, direksiyon ve gösterge paneli ile aralarında belirli bir mesafenin bulunması gerekir. Ayrıca; ön koltuklar da bedenin genişliğine uygun olarak doğru pozisyonda ayarlanmış olmalıdır.
- Eğer emniyet kemerini kullanmadıysanız ve hareket esnasında öne doğru eğilmişseniz ya da yanlış pozisyonda oturuyorsanız, kaza esnasında hava yastığı açıldığında büyük bir darbe alma olasılığınız çok yüksektir.
- Çocukları gerekli emniyet tedbirlerini almadan kesinlikle öne oturtmayınız. Kaza esnasında hava yastığı sistemi devreye girdiği zaman, çocuklar çok ağır bir şekilde yaralanabilir ve ölebilirler.
- Önde oturan şahıslarla hava yastığı etki alanı arasında herhangi birisi, bir hayvan ya da nesne bulunmamalıdır.
- Hava yastığının koruyucu sistemi bir tek kazada kullanılabilir. Eğer hava yastığı açıldıysa, sistemin değiştirilmesi gerekir.
- Hava yastıklarının yer aldığı, direksiyonun ortasında ve gösterge panelinin yüzeyinde yer alan köpükle beslenmiş bölümlere asla herhangi bir şey yapıştırılmamalıdır. Bu bölümler sadece kuru ya da sadece suyla nemlendirilmiş bezle temizlenebilir. Aynı zamanda hiçbir nesne, örneğin bardak tutacağı, telefon askısı, hava yastığı modülü üzerine konulmamalıdır.
- Hava yastığı sisteminin parçalarında hiçbir değişiklik yapılamaz.
- Hava yastığındaki ya da hava yastığının sökülme ve takılmasını gerektirecek bölümlerdeki (mesala direksiyon simidi) her türlü tamirat sadece Yetkili Satıcılarında yaptırılmalıdır.
Yan Hava Yastıkları
Yan hava yastıkları, ön koltukların sırtlık yastıklarında bulunmaktadır Yaslanma yerinin üst kısmında "AIRBAG" yazısı ile belirtilmiştir.
Yan hava yastığı sistemi üç noktadan aktif gergili emniyet kemeri sistemi ile desteklenerek, şiddetli yan darbelerde sürücünün ve ön yolcunun vücudunun üst kısmının korunmasını sağlar.
Yan hava yastığı sayesinde, önde oturan yolcuların yan çarpışmalarda yaralanma ihtimali düşürülmüş olacaktır.
Emniyet kemeri, normal koruma fonksiyonunun yanında, yan hava yastığının da yardımıyla, sürücü ve ön yolcunun yan darbelerde maksimum korunmasını sağlar.
UYARI
Sadece doğru oturma pozisyonunda kemer ve hava yastıklarından maksimum koruma etkisi elde edilir.
Yan hava yastığı aşağıdaki durumlarda devreye girmez:
- Kontak kapalıysa
- Ön çarpışmalarda
- Hafif yan darbelerde
- Arkadan çarpmada
- Devrilme durumlarında
- Sağdan çarpmalarda sol yan hava yastığı, soldan çarpmalarda ise sağ yan hava yastığı çalışmaz.
Hava yastığı sistemi emniyet kemerinin yerini tutmaz. Sadece aracın genel pasif emniyet sisteminin bir parçasıdır. Lütfen en iyi şekilde korunmak için hava yastığı sistemi ve emniyet kemerini beraber kullanmaya dikkat ediniz..
Sistem şu parçalardan oluşur:
- Elektronik kontrol ünitesi (Ön hava yastıkları ile ortak bir kontrol ünitesi kullanılır).
- Ön koltukların yan tarafına yerleştirilen yan hava yastıkları
- Gösterge tablosunda yer alan ikaz lambası (Ön hava yastıkları ile ortaktır).
- Koltuk altlarında sağ ve solda iki adet darbe sensörü
Yan Hava Yastığı Ne Zaman Açılır?
Şiddetli yan darbelerde, darbe gelen taraftaki yan hava yastığı açılır.
Yan hava sisteminin etki alanı soldaki resimde görülmektedir.
Bazı kaza durumlarında hem ön hem de yan hava yastıkları açılır.
Fonksiyonu:
Sistem çalışmaya başladığı anda balonun içine gaz dolar. Kaza anında hava yastıkları 70 ms gibi çok kısa bir süre içinde şişer ve ilave koruma sağlar.
Hava yastığı tamamen şiştiği zaman, yolcuların hareketi yastık yüzünden kısıtlanır ve vücudun kapıya üst yan kısmının yaralanma riski en aza indirgenir.
Özel olarak tasarlanmış hava yastıkları, gaz çıkışını kontrol altında tutarak, yolcuların baş ve vücutlarının üst kısımlarının yaralanma riskini azaltır.
Hava yastığı şişerken duman çıkar. Bu, tamamen normal bir durumdur. Bu durum, araçta bir yangın olduğunu göstermez.
Uyarıcı Notlar
- Yan hava yastıkları üzerinde yapılacak her türlü çalışma ve diğer tamirat işlerinden dolayı, (örneğin ön koltukların çıkarılması) sistem parçalarının yerine takılması Yetkili Satıcısı tarafından yapılmalıdır. Aksi takdirde hava yastığı sisteminde arızalar ortaya çıkabilir.
- Emniyet kemeri takmadan araç hareket halindeyken öne doğru eğildiğinizde ya da koltuğa düzgün oturmadığınızda kaza geçirirseniz, yan hava yastığı açıldığında büyük bir yaralanma tehlikesiyle karşı karşıya kalabilirsiniz.
- Yan hava yastıklarının tam koruma pozisyonuna gelebilmesi için, emniyet kemeri için şart koşulan oturma pozisyonunu hareket halindeyken korumak gerekir.
- Önde oturan şahıslarla hava yastığı etki alanı arasında herhangi birisi, bir hayvan ya da nesne bulunmamalıdır.
- Hava yastığı sisteminin koruyucu sistemi bir tek kaza için geçerlidir. Hava yastığı açıldığı takdirde, sistem değiştirilmelidir. Yan hava yastığından dolayı, kapılara ilave herhangi bir nesne, örneğin içecek tutacağı, monte edilmemelidir.
- Aracın içindeki elbise askılarına sadece hafif giysiler asılabilir.
- Oturma bölümlerinde güçlü bir çarpışma yaşanmamalıdır.
Aksi takdirde sistem zarar görür. Bu gibi durumlarda yan hava yastığı çalışmaz.
- Sürücü koltuğu ve ön yolcu koltuğu döşemesi yetkili'nin izni olmadan sökülmemelidir. Çünkü hava yastığı koltuk boşluğundan dışarı çıkar ve izinsiz kullanılan koltuk kılfları yan hava yastığının koruma fonksiyonunu negatif olarak etkiler.
- Orijinal koltuk kılıfları ya da yan hava yastığının dikiş bölümlerinde meydana gelen tüm hasarlar mutlaka yetkili servislerinde onarılmalıdır.
- Hava yastığı sistemi koruyucu fonksiyonu sadece bir kere işlev görür. Yani hava yastığı bir kez açıldığında, yenilenmeden bir daha kullanılamaz.
- Çocuklar hareket halindeyken öne eğilir ya da koltuğa düzgün oturmazlarsa, kaza anında büyük darbeler alabilirler. Böyle bir durumda hava yastığı açılacağı için, özellikle ön yolcu koltuğu çocuklar açısından daha tehlikelidir. Hayati tehlike, hatta ölümcül yaralanmalar bile söz konusu olabilir.
Gerektiğinde koruma işlevlerini sürdürmeleri için devre dışı bırakılmış hava yastıkları tekrar devreye sokulmalıdır.
Hava Yastığı Sistemi otomatik Olarak Kontrol Edilir- Hava yastığı uyarı lambası kontak açıldıktan sonra birkaç saniye süreyle yanar
- Hava yastıklarından biri veya birkaçı kapalı ise, bu uyarı lambası 12 saniye kadar yanıp sönecektir
Çocuk Koltuğu Kullanıldığı Zaman, Ön Yolcu Hava Yastığının Devre Dışı Bırakılması
Ön yolcu koltuğunda sürüş yönüne bakmayan bir çocuk koltuğu kullanılacaksa, ön yolcu hava yastığını devre dışı bırakmanız gerekir.
Bununla birlikte, ön yolcu hava yastığının her zaman için çalışır durumda kalması için bu tür çocuk koltuklarının arka koltuklara yerleştirilmesini tavsiye ederiz.
Çocuk koltuğuna ihtiyaç kalmadığı anda, ön yolcu hava yastığının tekrar devreye sokulması gerekir.
Çocukların Emniyeti
12 yaşından küçük çocukların ön koltukta oturması sakıncalıdır.
Yaşlarına, boylarına ve kilolarına bağlı olarak bir çocuk emniyet sistemi ya da var olan emniyet kemeri kullanılarak güven altına alınırlar. Çocuk tespit sistemleri, güvenlik nedeniyle arka koltuğun ortasına
ya da sürücü koltuğunun arkasına yerleştirilmelidir.
Yetişkinlere nazaran çocukların kasları ve kemik yapısı henüz tam gelişmemiştir. Bu yüzden çocuklarda yaralanma riski çok daha yüksektir.
Bu yaralanma riskini ortadan kaldırmak için çocuklara yönelik özel emniyet sistemleri şart koşulmuştur.
UYARI
- Tüm yolcular ve özellikle çocuklar hareket halindeyken kemer takmalıdırlar.
- Araç seyir halindeyken çocuğunuzun ayakta ya da dizlerinin üstünde durmasına izin vermeyiniz. Çünkü kaza meydana gelirse, çocuk araçtan fırlayabilir ve ciddi şekilde yaralanabilir.
- Çocuklar öne eğilmiş bir halde ya da düzgün bir biçimde oturmadan yolculuk ediyorlarsa, kaza anında ciddi darbeler alabilirler. Kaza anında hava yastığı açılacağı için, özellikle ön yolcu koltuğunda oturan çocukların büyük tehlike altında olduklarını söyleyebiliriz. Bu durum hayati tehlikeye, hatta ölümcül yaralanmalara bile neden olabilir.
- Çocuğunuzu uygun bir emniyet sistemi ile koruyabilirsiniz.
- Çocuğunuzu çocuk koltuğunda kontrolsüz bırakmayınız.
- Boyları 1.50 cm'den kısa ya da yaşı 12'den küçük olan çocuklar, çocuk destek sistemi olmadan normal emniyet kemerini kullanmamalıdır.
Hava yastıkları kaç km üstü yada altı açılır net bir bilgi bulamadım :soru:,
Alıntıdır.
